تاثیر نانوذره اکسید روی(ZnO) بر برخی پارامترهای مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی دو رقم از شنبلیله (.Trigonella foenum-graecum L) در شرایط تنش شوری

تنش شوری یکی از عوامل محیطی محدود کننده رشد و نمو گیاهان است و دارای تاثیرات منفی متعددی بر پارامترهای مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاهان می باشد. بنابراین، ترکیبات مختلفی در زمینه کاهش اثرات زیان آور این تنش مورد استفاده قرار گرفته اند. در این میان نانوذرات فلزی دارای تاثیرات منفی و مثبت بر گونه های گیاهی مختلف هستند. این مطالعه با هدف بررسی برهمکنش غلظت های مختلف نانوذره اکسید روی و کلرید سدیم بر تغییرات مورفولوژیکی، رنگیزه های فتوسنتزی، محتوای پروتئین و برخی آنتی اکسیدانت های غیر آنزیمی در دو رقم اردستانی و مشهدی شنبلیله انجام گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار، سه سطح نانوذره (0، 1000 و 3000 میلی گرم در لیتر) و چهار سطح کلرید سدیم (0، 75، 150 و 225 میلی مولار) انجام شد. نتایج نشان داد که تنش شوری موجب کاهش معنی دار در وزن تر اندام هوایی و ریشه و درصد محتوای نسبی آب ریشه در غلظت 225 میلی مولار کلرید سدیم در هر دو رقم گردید. بالاترین وزن تر اندام هوایی در رقم مشهدی در برهمکنش غلظت 75 میلی مولار کلرید سدیم و غلظت 1000 میلی گرم در لیتر نانوذره مشاهده شد. به طور کلی تیمار با نانوذره موجب بهبود وزن تر و خشک گیاه در هر دو رقم شد. در رقم اردستانی بیشترین میزان فنل دربرهمکنش غلظت 3000 میلی گرم در لیتر نانوذره و غلظت 225 میلی مولار کلرید سدیم و بالاترین میزان فلاونویید در اثر متقابل غلظت 3000 میلی گرم در لیتر نانوذره و غلظت 150 میلی مولار کلرید سدیم مشاهده شد. بیشترین میزان رنگیزه های فتوسنتزی در هر دورقم در برهمکنش غلظت 75 میلی مولار کلرید سدیم و غلظت 3000 میلی گرم در لیتر نانوذره مشاهده شد. افزایش غلظت نانوذره نیز موجب افزایش معنی دار کاروتنویید در هر دو رقم گردید. بیشترین فعالیت آنتی اکسیدانی بر اساس میزان IC50 در رقم مشهدی و در برهمکنش غلظت 225 میلی مولار کلرید سدیم و غلظت 3000 میلی گرم در لیتر نانوذره مشاهده شد. نتایج این بررسی نشان داد که در گیاهان تحت تنش شوری کاربرد نانوذرات روی سبب بهبود شرایط رشدی گیاه شده است.