بررسی وجوه همگون و ناهمگون معماری کاخ فیروزآباد با معماری دوره اشکانی

آگاهی ما در زمینه ساخت و ساز رایج در زمان ساسانیان جز در موارد معدود، با کاستی های فراوان همراه است. روی هم رفته اسناد دستاوردهای معماری این دوره ی طولانی تنها ویرانه های برجای مانده شامل کاخ پاره ها و تکه های شمار اندکی از بقایای قابل توجهی از کمابیش دوازده آتشکده و شماری بناهای تاریخی کوچک هستند. در دوره ساسانی مکتب جدیدی در معماری ایران به وجود آمد که نه تنها سبک معماری ساسانیان ایران را تشکیل داد، بلکه بعدها اساسی برای معماری اسلامی ایران و حتی سایر کشورهای جهان گردید. احداث پوشش گنبدی با آجر و پایه های سنگی و ستون هایی که از سنگ و گچ ساخته شده و اغلب متصل به دیوار بوده اند. هم چنین طاق های آجری گنبدی بر فراز چهارضلعی و ایجاد تالارهای بزرگ و ایوان ها با طاق ضربی از مشخصات معماری ساسانیان است. در این که معماری ساسانی از عناصر هنری روم و خاورمیانه متاثر بوده، تردیدی نیست، اما با توجه به بررسی های همه جانبه ای که از سوی باستان شناسان و علاقه مندان به معماری ایران انجام گرفته، معماری این دوره، بیشتر دنباله معماری پارتی و در نهایت احیا کننده سنت های معماری ایرانی است و از این رو صرف نظر از گنبدهای ساسانی، تفاوت چندانی میان بناهای ساسانی و اشکانی به چشم نمی خورد؛ ضمن این که مقدمه ی گنبدسازی این دوره را نیز باید با توجه به آثار کوه خواجه سیستان در دوره اشکانی یافت.