تحلیلی بر سیر تحول ستون در ایران پیش از اسلام

تغییر در شیوه های ساخت بناها و اجزای آن ها و نیز دلایل این نوآوری ها همواره یکی از سوالات مهم پژوهشگران بوده و تاریخ معماری ایران سرشار از این گونه تغییرات است. یکی از این موارد تغییر در نوع پوشش سقف است که همواره یکی از دغدغه های معماران بوده است. در آغاز به دلیل کوچک بودن فضاهای معماری این امر چندان سخت نبود و تنها با چند تکه چوب و نی و حتی پوست حیوانات امکان پذیر بود، اما گذر زمان و نیازهای جدید موجب شد تا تغییراتی در شیوه های معماری ایجاد شود. شیوه هایی هم چون فضاهای ستون دار که موجب شد تا این شیوه برای سال های طولانی به عنوان روش اصلی ساخت بناها مورد استقبال قرار گیرد؛ اما پرسش های اصلی این پژوهش این است که فناوری ساخت ستون به عنوان مساله اصلی این پژوهش که دارای پیشینه هزاران ساله است، آیا به صورت یک نوآوری در دوره هخامنشی پدید آمده است؟ آیا ورود ستون به معماری ایران تحت تاثیر معماری یونان بوده است؟ این پژوهش قصد دارد با بررسی گزارش های منتشر شده از فعالیت های باستان شناختی، نخست به بررسی ریشه های ساخت ستون در آثار پیش از تاریخی ایران و در مرحله بعد نیز به معرفی آثار شاخص ستون دار در معماری ایرانی بپردازد. با این که بسیار روشن است که دوره هخامنشی اوج استفاده از ستون در معماری ایران است، اما دور از ذهن است که چنین پیشرفتی در زمینه ساخت ستون یک باره به وجود آمده باشد.