ارزیابی همبستگی ژنتیکی و وراثت پذیری برخی از صفات در ژنوتیپ های باقلا با استفاده از برآوردگر حداکثر درست نمایی محدودشده (REML)

به منظور برآورد همبستگی ژنوتیپی و وراثت پذیری برخی از صفات، 26 ژنوتیپ باقلا در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 95-1393، در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بروجرد واقع در استان لرستان ارزیابی شدند. از برآوردگر حداکثر درست نمایی محدودشده (Restricted Maximum Likelihood, REML) برای برآورد همبستگی های ژنوتیپی و فنوتیپی، وراثت پذیری عمومی و پیشرفت ژنتیکی استفاده شد. نتایج تجزیه واریانس به دو روش کمترین مربعات و REML گویای اثر معنی دار ژنوتیپ بر تعداد روز تا رسیدگی، ارتفاع بوته، وزن صد دانه، طول غلاف و عملکرد دانه خشک بود. برهمکنش ژنوتیپ در سال نیز برای همه صفات به جز صفت طول غلاف معنی دار بود. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که رقم بروجرد (ژنوتیپ26) و ژنوتیپ 20 بیشترین عملکرد دانه را در هر دو سال آزمایش داشتند. برآوردگر REML نشان داد که عملکرد دانه خشک با ارتفاع بوته و عملکرد بیولوژیک همبستگی ژنتیکی مثبت و معنی دار داشت. هم چنین عملکرد دانه خشک با تعداد روز تا گلدهی دارای همبستگی فنوتیپی منفی و معنی دار و با صفات ارتفاع بوته، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت دارای همبستگی فنوتیپی مثبت و معنی دار بود. از این رو، امکان گزینش ژنوتیپ های زودرس و پرمحصول وجود دارد و می توان گزینش برای بهبود عملکرد بیشتر را انجام داد. تجزیه خوشه ای تنوع بین ژنوتیپ ها را نشان داد. هم چنین با توجه به مقادیر وراثت پذیری عمومی و پیشرفت ژنتیکی برای ارتفاع بوته و همبستگی ژنوتیپی بالای این صفت با عملکرد دانه خشک، می توان از صفت ارتفاع بوته به عنوان صفت مطلوب برای بهبود عملکرد دانه خشک از طریق گزینش استفاده نمود.