اثر خصوصیات محیطی و شدت چرا در پراکنش جوامع گیاهی (مطالعه موردی: مراتع سارال، ایران)

درک فرآیندهای اکولوژیکی لازمه مدیریت مراتع است، بنابراین، شناخت روابط عوامل محیطی و پوشش گیاهی برای مدیریت مراتع بسیار مهم و ضروری است. هدف از انجام این تحقیق، تعیین عوامل محیطی و مدیریتی تاثیرگذار بر توزیع جوامع گیاهی در مراتع سارال در استان کردستان غرب ایران در سال 6931 بوده است. نمونهبرداری در 8 تیپ گیاهی و در طول 4 ترانسکت 933 متری انجام شد و در طول هر ترانسکت، 61 پالت 6 مترمربعی به فاصله 03 متر از هم قرار داده شد. در هر جامعه گیاهی، 63 پروفیل خاک در توزیع یکسانی در داخل واحد نمونه برداری حفر شد که در عمق 3-13 سانتیمتری با توجه به عمق ریشه دوانی گیاهان، نمونه خاک برداشت شد. عوامل محیطی متعدد همچون عوامل توپوگرافی شیب، جهت و ارتفاع، خصوصیات فیزیکی خاک عمق، بافت خاک، سنگ و سنگریزه و رطوبت اشباع و خصوصیات شیمیایی خاک مانند اسیدیته، هدایت الکتریکی، آهک، گچ، ازت، فسفر و پتاسیم اندازهگیری شد و شدت پراکنش نیز به عنوان عامل مدیریتی تاثیرگذار در نظر گرفته شد. پس از گردآوری داده ها، آنالیز مولفه های اصلی به منظور تعیین عوامل تاثیرگذار بر توزیع جوامع گیاهی استفاده شد. بر حسب نتایج آنالیز مولفه های اصلی، محور اول و دوم به ترتیب 03/93 %و 08/01 %تغییرات و توزیع جوامع گیاهی را تبیین کرده است. نتایج نشان داد که در میان عوامل محیطی متعدد و عامل مدیریتی، بافت خاک، عمق خاک، شدت چرا، ارتفاع از سطح دریا، پتاسیم و درصد سنگریزه بیشترین تاثیر را در توزیع جوامع گیاهی در این مراتع داشت. خصوصیات فیزیکی خاک و عامل مدیریتی به ترتیب شامل درصد سیلت و سنگریزه و شدت چرا نقش بسیار مهمی را در توزیع مکانی جوامع گیاهی در این مطالعه ایفا کردند.