مطالعه مدل ریاضی رشد و نمو وابسته به دمای کفشدوزکCryptolaemus montrouzieri Mulsant (Coleoptera: Coccinelidae)

کفشدوزک کریپتولموس، Cryptolaemus montrouzieri Mulsant به عنوان موثرترین عامل مهار زیستی روی شپشک های آردآلود شناخته شده است. در پژوهش حاضر تاثیر دما روی روند رشدونمو کفشدوزک مورد بررسی قرار گرفت. طول دوره رشدونمو مراحل جنینی (تخم)، لاروی، شفیرگی و کل دوره نابالغ کفشدوزک یادشده، در اتاقک رشد در دامنه دمایی 35-15 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 60-50 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی ثبت شد. تجزیه واریانس نتایج طول دوره رشدونمو مراحل رشدونمو کفشدوزک در دماهای مختلف نشان داد که بین میانگین طول دوره رشد و  نمو هر یک از مراحل رشدی کفشدوزک در دماهای مورد بررسی از نظر آماری در سطح احتمال یک درصد تفاوت معنی داری وجود دارد و افزایش دما منجر به کاهش معنی دار طول دوره رشدونمو کفشدوزک شد. در ادامه از مدل های ریاضی برای توصیف روند رشدونمو مراحل مختلف رشدی کفشدوزک کریپتولموس در دماهای مختلف و برآورد شاخص های دمایی مربوطه استفاده شد. بر اساس نتایج به دست آمده، مدل های بریر-2 و لاکتین قادر به پیش بینی مطلوب روند رشدونمو کفشدوزک در دامنه دمایی مورد بررسی بودند. بر اساس پیش بینی مدل های یاد شده، دامنه دمایی رشدونمو مراحل نابالغ کفشدوزک کریپتولموس 56/33-40/10 درجه سلسیوس و دمای بهینه رشدونمو آن 08/30 درجه سلسیوس تعیین شد. این نتایج در بهبود شرایط محیطی در حشره خانه های پرورش انبوه کفشدوزک کریپتولموس و برنامه های کنترل بیولوژیک شپشک های آردآلود قابل استفاده خواهد بود.