زمین شناسی و نحوه تشکیل کانسار منگنز حلب، جنوب باختر زنجان

کانسار منگنز حلب در پهنه سنندج- سیرجان، در فاصله هوایی 100 کیلومتری جنوب باختر شهرستان زنجان واقع شده است. واحدهای سنگی موجود در منطقه شامل دگرگونی های معادل سازند کهر و مرمر جان گوتاران به سن پرکامبرین می باشند. کانه زایی منگنز در منطقه حلب به شکل رگه ای و توده ای درون واحد مرمر جان گوتاران و به مقدار کم تر در واحد شیست رخ داده است. کانی های اصلی تشکیل دهنده کانه-زایی منگنز حلب شامل پیرولوزیت، پسیلوملان، منگنایت و گوتیت بوده و کلسیت و کوارتز نیز کانی های باطله همراه را تشکیل می دهند. بافت ماده معدنی از نوع گل کلمی، رگه- رگچه ای، توده ای، شانه ای، دندان سگی، خوشه ای، جانشینی و بازماندی است. دگرسانی های موجود در این منطقه شامل اکتینولیتی، کربناتی و سیلیسی می باشند. الگوی به هنجار شده عناصر خاکی کمیاب نسبت به گوشته اولیه در نمونه های مربوط به ماده معدنی و کربنات های گرمابی، بیانگر غنی شدگی نسبی عناصر خاکی کمیاب سبک نسبت به عناصر خاکی کمیاب سنگین است. نمونه های تجزیه شده بی هنجاری منفی مشخصی در Ce و بی هنجاری منفی ضعیفی در Eu دارند. الگوی به هنجار شده عناصر جزیی مربوط به نمونه های ماده معدنی و کربنات های گرمابی نسبت به گوشته اولیه، بیانگر غنی شدگی در عناصر Ba, U, La, Pb, Sr و تهی-شدگی در عناصر Rb, Th, Nb, Ce, P, Zr, Ti می باشد. مطالعات صحرایی و میکروسکوپی و همچنین شواهد ژیوشیمیایی حاکی از تشکیل آن ها توسط سیالات گرمابی است. چرخش سیالات جوی و یا ماگمایی در واحدهای پرکامبرین، عناصر مورد نیاز را از جمله منگنز، آهن و کلسیم جهت کانه زایی فراهم کرده است. سیالات کانه دار هنگامی که با سنگ میزبان برخورد کرده اند باعث تشکیل کانه زایی در منطقه حلب شده اند.