مناصب برقراری نظم و امنیت در دوره افشاریه و زندیه

برقراری نظم و امنیت شهرها در نگاه اول یک وظیفه انتظامی محسوب می شود که جوانب اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی جامعه را در برمی گیرد. حکومت های مستقر در ایران برای آن که بتوانند جامعه خود را تحت نظم و امنیت درآورند و سلطه خود را بر آنها روا دارند، به ایجاد تشکیلات منسجم و کارآمدی زدند که نتیجه آن به وجود آمدن تشکیلاتی به نام مناصب انتظامی و امنیتی بوده است. پژوهش در امور انتظامی و امنیت در زمره موضوعاتی است که به دلایلی مانند کمبود اسناد، مدارک تاریخی و منابع تحقیقی، کمتر موردتوجه محققان مسایل دوره افشاریه و زندیه قرارگرفته است. مسئله پژوهش حاضر، بررسی مناصب برقراری نظم و امنیت در دوره افشاریه و زندیه و کارکرد و جایگاه آنان است. در این پژوهش با بهره گیری از روش تاریخی، مناصب برقراری نظم و امنیت در دوره افشاریه و زندیه در سطوح مختلف مورد شناخت و واکاوی قرارگرفته است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که دستگاه انتظامی ایران عصر افشاریه و زندیه تفاوت چندانی با نظام اداری و انتظامی حکومت صفویه نداشت. دلیل آن از یک سو ساختار موجود به ارث رسیده از قرون قبل و مشابه حکومت صفویه بوده و از سویی دیگر دوره حکومت افشاریه و زندیه به قدری کوتاه بود که فرصتی برای به وجود آوردن تشکیلات جدید و نوین نبود. علاوه بر این حکومت های یادشده قدرت و توان ایجاد چنین تشکیلاتی را نداشتند.