تحلیل زمان روایی در دو فیلم درباره الی و گذشته از دیدگاه ژرار ژنت

در این پژوهش تلاش شده است تا با رویکردی ساختارگرایانه، روایت دو فیلم از فیلم های اخیر سینمای ایران یعنی درباره الی (1388) و گذشته (2013) موردبررسی و مطالعه قرار بگیرند. تیوری های ژرار ژنت در باب روابط زمانی میان سطح داستان و سطح روایت در این آثار بکار بسته شده تا به درک پیچیدگی های این آثار کمک کنند. هدف این پژوهش ارایه چارچوب ساختاری دو اثر موفق از سینمای ایران است تا بتواند راهگشایی برای فیلم سازان جوان و علاقه مندان به مطالعات سینمایی و روایت شناسی باشد. این پژوهش مطالعه ای توصیفی تحلیلی است که به روش مطالعات کتابخانه ای و مشاهده فیلم انجام گرفته است. زمان یکی از عناصر مهم و تاثیرگذار در سینمای فرهادی است و مسئله اصلی این مقاله بررسی چگونگی کاربست زمان و تاثیرات آن بر کلیت روایت است. نتایج این مطالعه نشان داد که به جهت وفاداری به ژانر سینمای واقع گرا در فیلم درباره الی ترتیب رویدادها، ترتیبی تقریبا خطی و متناظر با ترتیب رویدادها در داستان است و زمان پریشی های اندکی در آن مشاهده می شود. درحالی که در فیلم گذشته، پس نگری اهمیت ویژه ای دارد، اما تمام پس نگری ها از نوع نقلی هستند که بازهم در راستای خلق فضایی واقع گرا هستند. تداوم از نوع "صحنه" در هردوی این آثار زمانی به کاررفته است که قصد معرفی شخصیت ها یا توجه به جزییات یک صحنه مدنظر بوده است. همین طور تداوم از نوع "حذف" نیز در هر دو فیلم به جهت ایجاد تعلیق و گره روایت به کاررفته است. بسامد نیز در هردوی این آثار غالبا مفرد است که بازهم در خدمت وفاداری به ژانر واقع گرا بوده است.