خوانش پسااستعماری سه گانه الجزائر (الدار الکبیره، الحریق و النول) اثر محمد دیب

سه گانه الجزایر (شامل سه رمان الدار الکبیره، الحریق و النول) اثر محمد دیب، نویسنده مشهور الجزایری، یکی از شاخص ترین آثار ادبیات معاصر الجزایر است که تصویری عینی و متکثر از وضعیت این کشور در سال های منتهی به استقلال ارایه داده است. محمد دیب در هر یک از این سه رمان بر یکی از ابعاد زندگی مردم الجزایر انگشت نهاده و پیامدهای استعمار را به ترتیب در زندگی روزمره شهری، روستایی و بخش صنعت به تصویر کشیده است. پژوهش پیش رو، برمبنای مفروضات و محورهای اصلی نظریه و نقد پسااستعماری، مهم ترین سازمایه های پسااستعماری این سه رمان را استخراج و واکاوی کرده و درصدد پاسخ به این پرسش برآمده که مولفه های پسااستعماری در این سه رمان چگونه و با چه سازوکارهای ادبی تبلور یافته است. این سازمایه ها عبارت اند از: گسست روایت و تاثیر آن بر بازنمایی فضای استعماری و پسااستعماری، تقویت رابطه ارباب/برده در سایه استعمار فرانسه، ترسیم پیامدهای سیاست های دوگانه استعماری بر جامعه الجزایری، مقاومت و نژادپرستی درونی شده. دستاورد اصلی این پژوهش این است که رمان های سه گانه مزبور با روایتی گسسته و منقطع و با ارایه تصویری عینی از بخش های مختلف جامعه الجزایر در آخرین سال های حضور فرانسه در این کشور، رسالت پوشالی استعمار مبنی بر اهدای تمدن و نوزایی به الجزایر را به چالش گرفته، و ماهیت حقیقی استعمار را برای خوانندگان فاش کرده است.