دماوند، آنتی ‏سیکلون ارضی حوضه هراز

اگر ژیومورفولوژی را دانش تحلیل فرم و الگوهای فرمی بدانیم، می‏توان ادعا کرد که آتش‏فشان دماوند با دیگر آتش‏فشان‏ ها چون اورست، کلیمانجارو، سهند، سبلان، تفتان، و بزمان، ازنظر فرمی تفاوت دارد؛ حال می‏توان این سوال را مطرح کرد که این تفاوت فرمی ناشی از چیست و این تفاوت در الگوی فرمی چه تاثیری در توزیع انرژی و ماده و رفتار رودخانه ‏ای داشته است. به ‏علاوه، ساختار فرم‏زایی دماوند چارچوب ساختارهای تکتونیک منطقه را به‏ کلی در هم‏ ریخته و قاعده فرم ‏‏زایی و رفتار رودخانه‏ ای را نیز تغییر داده است. این مقاله حاصل تلاش فرصت مطالعاتی در دانشگاه اصفهان است که به اتکای اصول پدیدارشناسی و در چارچوب روش پدام و با تفسیر و تحلیل متغیرها در سه طیف خطی، نقطه‏ ای، و سطحی با بینشی ساختارگرایانه انجام گرفته است و نتایج حاصل از آن نشان می‏دهد که ساختار فرمی دماوند از مدل چشم جغدی (کیاس تیوری) تبعیت کرده و آنتی‏سیکلون ارضی را به ‏‏وجود آورده است. دماوند الگوهای توزیع انرژی و ماده در منطقه را دگرگون کرده و سبب اسارت رودخانه ‏ای و گسترش شبکه هراز و تغییر رفتار رودخانه شده است. ساختار فرمی چشم جغدی (Owl's eye) دماوند هویت مکانی خاصی را در منطقه سبب شده است و سکونت‏ گزینی را در این منطقه تعریف می‏کند.