اشعار دخیل در دیوان رشیدالدین وطواط در چاپ مصحح نفیسی

رشیدالدین وطواط، شاعر سخن دان و صاحب تالیف دربار اتسز خوارزم شاه، از مشهورترین رجال ادبی قرن ششم هجری به شمارمی آید. آوازه وطواط حتی در زمان حیات وی آفاق را فراگرفته و اغلب شاعران هم عصر او مانند ادیب صابر، عبدالواسع جبلی، سوزنی سمرقندی، سیدحسن غزنوی، اثیرالدین اخسیکتی، انوری و خاقانی در سروده های خود به نام او اشاره کرده اند. صاحبان تذکره همواره گزارش مفصلی از احوال و اشعار وی آورده و پیوسته او را از مهم ترین شاعران مدیحه پرداز و مدحت سرا در قرن ششم هجری و معاصر با خوارزم شاهیان شمرده اند. آوازه وطواط به عنوان شاعری صاحب نفوذ و بلندمرتبه در مقابل گمنامی دیگر شاعران عصر یا سخنوران پس از او، گاه باعث شده است که تذکره نویسان و کاتبان اشعاری از دیگر شعرا را نابه جا به وی نسبت دهند؛ اشعاری که ازلحاظ سبکی به هیچ وجه با دیگر اشعار وطواط سازگاری ندارد و جسته گریخته حتی شاعر آن نیز با قدری تتبع و تفحص در برخی تذکره ها و دیوان ها مشخص می شود. در این مقاله اشعار دخیل در چاپ مصحح نفیسی که تا به اکنون تنها تصحیح موجود از دیوان رشید وطواط است، بررسی شده است. این اشعار که به احتمال قریب به یقین از آن وطواط نیست، در نسخه های موجود از دیوان او وارد شده و سعید نفیسی نیز به تبع آن، این سروده ها را از وطواط دانسته است. در این تحقیق ضمن ذکر دلایلی که انتساب چنین اشعاری را به وطواط تضعیف می کند، تا جای ممکن سراینده شعرهای دخیل در دیوان او نیز مشخص شده است. حاصل این پژوهش می تواند گامی برای غنای مطالعات درباره اشعار رشیدالدین وطواط و متن پژوهی ادبی باشد.