تبیین و اولویت بندی عوامل موثر بر ارزیابی اثربخش کنترل های داخلی در شرکت های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران با رویکرد فازی

این پژوهش با هدف تبیین و تعیین اهمیت عوامل موثر بر ارزیابی اثربخش کنترل های داخلی در شرکت های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران در مقطع زمانی 1398-1397 انجام شده است. متغیرهای اولی الگو با روش تحلیل محتوا شناسایی شد. سپس به منظور غربال متغیرهای شناسایی شده، دیدگاه 19 نفر از خبرگان حرفه ای و دانشگاهی صاحب نظر و مطلع در حوزه کنترل های داخلی که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند، جمع آوری و با استفاده از روش دلفی فازی در دو مرحله، متغیرهای الگو به صورت 68 شاخص در قالب 8 معیار اصلی ارایه شد. در ادامه با استفاده از پرسشنامه مقایسه زوجی و بهره گیری از روش فرایند تحلیل شبکه فازی، اولویت بندی عوامل انجام شد. یافته های حاصل از اولویت بندی عوامل بیانگر آن است که در بین معیارهای اصلی، ویژگی های حسابرس داخلی مهم ترین عامل در ارزیابی اثربخش کنترل داخلی است. سپس ساختار هییت مدیران، ویژگی های حسابرس مستقل و عوامل فرایندی در رتبه های بعدی اهمیت قرار گرفته اند. همچنین ساختار مالکیت، کم اهمیت ترین معیار و در اولویت هشتم قرار گرفت؛ بنابراین شناسایی، تبیین و درنظرگرفتن اهمیت اولویت عوامل موثر بر ارزیابی کنترل های داخلی، زمینه ای برای ارتقای ارزیابی اثربخش کنترل های داخلی فراهم می کند.