واکاوی استفاده از روش های اورژانسی جلوگیری از بارداری

امروزه مردم فراوان از روش های جلوگیری از بارداری استفاده می کنند. دسته ای از این روش ها، روش های اورژانسی نامیده می شود و شکل های گونه گونی دارد که هر کدام عملکردی متفاوت دارد؛ ولی معمولایک یا چند عملکرد از این سه عملکرد رخ می دهد: 1. با از بین بردن اسپرم یا کند کردن حرکت اسپرم به سمت تخمک از لقاح و تشکیل نطفه ممانعت می شود؛ 2. مانع آزاد سازی تخمک از تخمدان می شود؛ 3. مانع لانه گزینی تخمک لقاح یافته در دیواره رحم می شود. از منظر فقهی، اصل برایت و ادله جواز عزل می تواند به عنوان دلیل بر حلیت روش های جلوگیری از بارداری قبل از تشکیل نطفه اقامه شود؛ ولی در صورتی که نطفه منعقد شد اسقاط آن حرام است. با توجه به اینکه بیشتر راه های اورژانسی جلوگیری، ترکیبی عمل می کنند در صورتی که شک شود روشی، مانع لقاح است یا اینکه مانع لانه گزینی شده و سبب اسقاط نطفه منعقدشده می گردد، می توان به استناد صحیح رفاعه حکم به تحریم داد؛ چه اینکه صحیح رفاعه بر حرمت استفاده از داروی سقط در صورت احتمال حاملگی دلالت دارد. بلکه صحیح اسحاق بن عمار که حرمت استفاده از دارو در صورت ترس از حاملگی را روایت می کند نیز بنابر یک احتمال دلیلی بر این موضوع است. از این رو هیچ یک از راه های جلوگیری از بارداری جایز نیست، مگرآنکه مکلف احراز کند که نطفه هنوز منعقد نشده است. دیدگاه نهایی این نوشتار با باور برخی فقها متفاوت است. علت آن است که ایشان در بررسی استفاده از این راه ها - با عنایت به اینکه انعقاد نطفه مشکوک است- به اصول عملیه استناد کرده اند؛ ولی در این مقاله با استناد به روایت و دلیل اجتهادی، تلقی حکم شده است.