SOJAS 2015 - 2018: رزومه ای از چهار فصل بررسی باستان شناسی جنوب جیرفت

پروژه بررسی باستان شناختی جنوب جیرفت بر آن است که با بررسی محوطه های باستانی، راه ها، و منابع طبیعی در دشت ها و دره های جنوب جیرفت در استان کرمان به اطلاعات بیشتری درباره منطقه جیرفت و کرانه های خلیج فارس دست یابد. طی فصول 2015 تا 2018 م. درمجموع 209 محوطه باستانی شناسایی شد. این محوطه ها در چند منطقه بررسی قرار دارند که دشت های بلوک و فاریاب مهم ترین آن ها هستند. علاوه بر این، نوار ورامین در قسمت میانی و سفلای دره هلیل رود از نواحی مهم تمرکز محوطه ها هستند. طی دوره های مس ‍و سنگ قدیم و میانه است که مردم زیادی در منطقه سکنی گزیده اند که در دوره مس و سنگ جدید افزایش چشمگیری میابد. طی عصر مفرغ قدیم تقریبا در تمام منطقه الگوی استقراری فشرده ای شکل گرفت. به نظر می رسد چند محوطه باستانی به استحصال و تبادل اشیایی از سنگ صابون مربوط بودند. موردی مهم در این زمینه استقرارگاهی احتمالی متعلق به معدنکاوان در کوهستان باغ بوری است که برونزدهای سنگ صابون به وفور یافت می شوند. پایان عصر مفرغ شاهد فروپاشی الگوی استقراری بود. طی هزاره  دوم و نیمه نخست هزاره اول پ.م. تعداد انگشت شماری محوطه باستانی باقی مانده بود. طی دوره هخامنشی کل منطقه دوباره مسکون شد. این وضعیت تا دوره اشکانی ادامه یافت، به طوری  که محوطه ها نسبت به دوره قبل دو برابر شد. این دوره شاهد بیشترین تعداد محوطه ها در منطقه بود.  تراکم استقراری تا دوره ساسانی و صدر اسلام تا دوره سلجوقی ادامه یافت. پس از دوره سلجوقی الگوی استقراری دوباره فروپاشید و باعث شد جمعیت محدود و پراکنده ای در منطقه ساکن بماند. این وضعیت تا عصر حاضر ادامه یافت و  با تشدید کشاورزی در منطقه بود که روستاها و شهرها در منطقه رشد کردند.