بازخوانی باب اول بوستان سعدی با رویکرد مشروعیتبخشی در گفتمان حکومت
نویسنده:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
هدف این پژوهش، دست یافتن به ابعادی از معنا و درونمایه اشعار باب اول بوستان است که برای فهم آن باید رابطه متن را با بسترهای اجتماعی و فرهنگی که در آن تولید شده است، دریافت. روش این مطالعه، تحلیل انتقادی گفتمان است. در این رویکرد، یکی از نکات مورد تاکید این است که متن، یک کنش اجتماعی است که نابرابریهای اجتماعی را در زبان بازتاب میدهد. شیوههای مشروعیتبخشی به یک امر یا مشروعیتزدایی از آن مورد توجه تیو ون لیوون یکی از نظریهپردازان تحلیل انتقادی گفتمان است. در این الگو، منتقد میکوشد تا نشان دهد متن مورد مطالعه چگونه توانسته است با قدرت اقناعی زبان، یک گفتمان را مشروع یا غیرمشروع جلوه دهد. چهار راهکار اصلی مشروعیت بخشی به گفتمان عبارت است از: 1- اعتباربخشی، 2- ارزشگذاری اخلاقی، 3- عقلانی کردن و 4- اسطورهسازی. هریک از این چهار شیوه، اشکال متنوعی دارند و در این پژوهش، باب اول بوستان که به طور مستقیم با گفتمان حکومت مرتبط است از دید شیوههای مشروعیتبخشی به این گفتمان بررسی شده است. نتیجه نهایی پژوهش این است که در باب اول بوستان، روش سعدی برای مشروعیت بخشیدن به امری در گفتمان حکومت یا مشروعیتزدایی از آن، عقلانی کردن است و البته با توجه به مخاطب متن که عمدتا دربار است، این شیوه طبیعی مینماید. نمونه گزارههایی که سعدی در پردازش زبانی و ادبی خود، مشروعیت آنها را در گفتمان حکومت تثبیت میکند، عبارتند از: رسیدگی به رعیت، توجه به مسافران و بازرگانان برای رونق ملک، رازداری در امور حکمرانی، همراهی با خردمندان و فرزانگان و مانند آن. اما فانی بودن دنیا و بعد، توجه و رسیدگی به رعیت از بیشترین بسامد برخوردار است. در میان گزارههایی که از آنها مشروعیتزدایی شده است نیز ظلم به رعیت بیشتر از همه مورد تاکید قرار گرفته است.
کلیدواژگان:
زبان:
فارسی
انتشار در:
صفحات:
193 تا 222
لینک کوتاه:
magiran.com/p2162999
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!