معنی‏ شناسی مفهوم «عشق» در غزلیات سعدی و حافظ در چارچوب معنی‏ شناسی شناختی و نقد ادراکی

پژوهش حاضر دربردارنده نگاهی معنی‏شناختی به مفهوم «عشق» در غزل‏های دو شاعر نامدار ایرانی؛ سعدی و حافظ در چارچوب نقد ادراکی است. نگارندگان در پی پاسخگویی به این هستند که تفاوت(های) نگرش سعدی و حافظ به مفهوم «عشق» در غزل‏هایشان چیست؟ و این تفاوت چه تبیینی در چارچوب نقد ادراکی دارد؟ دستیابی به پاسخ این پرسش‏ها با استناد به نظریه استعاره مفهومی و آرایه تشبیه در آثار شاعران نامبرده صورت گرفته است و به نوبه خود نگارندگان را در مسیر پاسخگویی به این پرسش‏ها قرار داده است که: میزان تخیل در غزل‏های سعدی و حافظ چه تفاوتی با هم دارند؟ نام‏نگاشت‏هایی که سعدی و حافظ برای مفهوم «عشق» در غزل‏های خود به کار برده‏اند از نظر تنوع و بار معنایی چه تفاوت(هایی) با هم دارند؟ برای یافتن پاسخ پرسش‏های مطرح ‏شده، یک درصد از غزل های سعدی و یک درصد از غزل های حافظ برای یافتن استعاره ها و تشبیه ها مرتبط با مفهوم «عشق» به صورت تصادفی گردآوری شدند. یافتن استعاره‏ها و تشبیه‏ها به منظور بررسی ساخت گرایانه غزل‏ها صورت پذیرفته است تا امکان بررسی کلام این دو شاعر برای نقد ادراکی آثارشان فراهم شود. یافته‏های پژوهش حاکی از آن‏اند که سعدی در اشعار خود -که مخیل‏تر از اشعار حافظ‏ هستند- نگاه مثبت‏تری را به «عشق» ارایه کرده است و در مقابل، حافظ نگاه منفی‏تری به این پدیده دارد. یافته‏های پژوهش در بخش نتیجه‏گیری تبیین شده‏اند.