تغییرات فرهنگی از منظر علامه طباطبایی ره

تغییرات فرهنگی، به معنای تغییر در عقاید، ارزش ها، هنجارها، سنن اجتماعی، آداب و رسوم، رفتارها و نمادها، مورد توجه اندیشمندان بسیاری قرار گرفته است. برخی محیط و تکنولوژی را عامل تغییرات فرهنگی شمرده اند و برخی دیگر، ساختارها، قدرت و اقتصاد را مورد توجه قرار داده اند. در این پژوهش برآنیم تا ماهیت، عوامل، ابزارها و سازکارهای تغییرات فرهنگی را از منظر علامه طباطبایی بازخوانی کنیم. روش این پژوهش تحلیلی است و مولف تلاش می کند مسایل مربوط را به آثار علامه عرضه، و پاسخ را بر مبنای علامه استخراج و تدوین کند. علامه انسان را نوع متوسط و نه نوع اخیر، و حداقل شامل سه نوع انسان طبیعی، اجتماعی و متمدن بالفطره می داند که با سه مدل تعاملی استخدام یک سویه، استخدام متقابل و تعامل مبتنی بر عدالت یا محبت، سه نوع فرهنگ را ایجاد کرده است. از منظر علامه، نخبگان، قدرت، ستیز اجتماعی، کجروی، اشاعه و علم، مهم ترین عوامل تغییرات فرهنگی هستند که با دو ابزار اقناع و تقلید و با سازکار تغییر در نیازها، اهداف و شیوه های تامین آنها، تغییرات فرهنگی را ایجاد می کنند.