اثر دور آبیاری و میزان کود نیتروژن بر عملکرد دانه و اجزای عملکرد برنج (.Oryza sativa L) رقم هاشمی

کمبود آب آبیاری از مسایل مهمی است که زراعت برنج را در دنیا و استان گیلان تحت تاثیر قرار داده است. یکی از راهکارهای جبران کمبود آب در زراعت برنج، استفاده از روش آبیاری تناوبی است. در این روش سایر فعالیت های زراعی از جمله مصرف کود نیز تحت تاثیر قرار می گیرند. این آزمایش به منظور تعیین میزان بهینه کود نیتروژن در دورهای آبیاری در برنج رقم هاشمی در سال های 1394 و 1395 در موسسه تحقیقات برنج کشور در رشت به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. آبیاری در پنج سطح (غرقاب دایم و آبیاری تناوبی 5، 8، 10 و 15 روز) در کرت های اصلی و میزان کود نیتروژن در شش سطح (صفر، 30، 45، 60، 75 و90 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) در کرت های فرعی قرار داده شدند. نتایج نشان داد که اثر تیمارهای آبیاری و میزان کود نیتروژن بر ارتفاع بوته، تعداد پنجه در بوته، تعداد دانه های پر و پوک در خوشه ، وزن 1000 دانه، عملکرد دانه و زیست توده معنی دار بودند. عملکرد دانه در تیمار آبیاری با دور پنج روز (3278 کیلوگرم در هکتار) نسبت به سایر تیمارهای آبیاری به طور معنی داری بیشتر بود. بیشترین عملکرد دانه (3388 کیلوگرم در هکتار) نیز از تیمار 90 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به دست آمد. میزان آب آبیاری در تیمار آبیاری با دور پنج روز نسبت به غرقاب دایم 379 مترمکعب در هکتار کمتر بود. با توجه به این که حداکثر عملکرد دانه (4355 کیلوگرم در هکتار) از ترکیب آبیاری پنج روز و مصرف 90 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به دست آمد و این ترکیب بیشترین بهره وری آب (688 گرم دانه بر متر مکعب) را نیز داشت، می تواند به عنوان یک یافته مهم محسوب شده و برای شالیزارهای با بافت سنگین استان گیلان قابل توصیه است.