نقش سیاق درکشف معنای عبارت ﴿ولا تطع من اغفلنا قلبه﴾ و نقد تفاسیر و ترجمه های آن‎

یکی از مسایلی که مترجمان و مفسران در فهم معانی آیات با آن روبه رو هستند تعدد معانی باب های ثلاثی مزید است که تشخیص معنای مدنظر در آیه را دشوار می سازد یکی از مصادیق مساله فوق، عبارت ﴿ولا تطع من اغفلنا قلبه﴾ است که می توان برای فعل (اغفلنا)معانی متعددی را متصور شد، لذا هرکدام از مفسران و مترجمان براساس فهم خود، معنایی را برداشت کرده اند که برخی از این معانی با مفهوم اصلی آیه منطبق نیست. ضرورت پرداختن به این موضوع از آن جا ناشی می شود که برداشت معنای تعدیه از عبارت فوق به شبهه جبر دامن می زند، لذا جستار حاضر تلاش دارد این عبارت را با روش توصیفی- تحلیلی در تفاسیر گوناگون مورد بررسی قرار دهدتا با استفاده از سیاق ، معنای مراد از عبارت فوق را استخراج کرده و در نهایت ترجمه های فارسی را به بوته نقد بگذارد. برای این منظور بیش از بیست تفسیر و چهل ترجمه از قرآن کریم مورد بررسی قرارگرفت و در نهایت سیاق آیه (لفظی و غیرلفظی) نشان داد که از بین معانی مطرح شده ،معنای مصادفه (غافل یافتن قلب)، به مفهوم اصلی آیه نزدیک تر است. با این‎حال از بین مفسران، شریف رضی، ابن شهرآشوب، نیشابوری و ابن جنی و از بین ترجمه های بررسی شده تنها دو ترجمه‎ فارسی تفسیر طبری و ترجمه‎ کاظم ارفع تا حدودی به این مفهوم اشاره کرده اند.