مروری بر تعاریف و روش های محاسبه شاخص ضریب دید به آسمان

شهر به عنوان پدیده ای چندوجهی دارای ابعاد گوناگونی است. یکی از مهم ترین ابعاد شهر که همواره از جستارهای مطرح در طراحی و برنامه ریزی شهری بوده، بعد هندسی شهر است. هندسه شهری و هندسه دره های شهری، که با تغییرات ارتفاع، طول و فاصله ساختمان ها تعریف می شود، تاثیر قابل توجهی بر مبادلات انرژی و در نتیجه درجه حرارت مناطق شهری دارد. دگرگونی هندسه شهر، مسایل و مشکلاتی را در پی خواهد داشت. ازجمله این مسایل، تغییرات اقلیمی در مقیاس خرد و میانه است. هندسه شهر به دلیل تاثیراتی که بر اقلیم شهری می گذارد، همواره موردتوجه اقلیم شناسان بوده است. یکی از پارامترهای مهم این بعد، شاخص ضریب دید به آسمان(SVF) 1 است. اگرچه اقلیم شناسان شهری این شاخص را به خوبی می شناسند، اما آن طور که باید در میان شهرسازان مطرح نشده است. از طرفی به دلیل ارتباطی که این شاخص با دیگر متغیرهای اقلیمی دارد، می تواند در تصمیم سازی های شهری نقش تعیین کننده ای ایفا کند. ازاین رو پژوهش حاضر ضمن بررسی ضرورت توجه به این شاخص، روش ها و تکنیک های محاسبه این شاخص و در ادامه دسته بندی های آن را ارایه نموده است. ازاین روی هدف این نوشتار، در وهله نخست شناساندن و بررسی انواع این شاخص و سپس بررسی و دسته بندی روش های گوناگون محاسبه و برآورد آن است. یافته های پژوهش نشان می دهد که محاسبه و برآورد SVF با روش های عکاسی و تحلیلی آغاز و با روش های نرم افزاری و GPS گسترش روز افزونی پیداکرده است. همچنین در جدول پایانی نوشتار، دسته بندی از پیشینه موضوع به همراه روش ها و تکنیک های گوناگون محاسبه و نرم افزارهای وابسته به تفصیل نشان داده شده است.