گذرگاه کوهستانی غرب زاگرس مرکزی و شاهراه خراسان بزرگ بر مهرهای دوره اکد

منطقه سرپل ذهاب در غرب زاگرس مرکزی و استان کرمانشاه، منطقه ای مرزی میان ارتفاعات زاگرس و دشت های پست میانرودان است و اصلی ترین راه شرقی- غربی زاگرس مرکزی (شاهراه خراسان بزرگ) از آن عبور می کند؛ به عبارت دیگر پس از عبور شاهراه خراسان بزرگ از سرپل ذهاب وارد دشت قصرشیرین و در امتداد رود دیاله وارد عراق می شود. همین وضعیت جغرافیایی باعث شده که این منطقه برای مطالعات باستان شناسی بسیار جذاب باشد؛ چراکه می توان بازتابی از رخدادهای تاریخی و فرهنگی در طی دوره های مختلف را در این منطقه مشاهده کرد. بنابراین در این مقاله با توجه به موقعیت راهبردی این منطقه در مطالعات باستان شناسی زاگرس مرکزی و همچنین میانرودان، به عنوان منطقه ای مرزی میان دو حوزه ی فرهنگی مهم در باستان شناسی خاور نزدیک، تلاش شده با استفاده از منابع تاریخی، مهرها و اثر مهرها تصویری روشن از این منطقه همزمان با دوره ی اکد در میانرودان ارایه دهیم. با توجه به افزایش شگفت انگیز متون در این دوره، اطلاعات ارزشمندی در مورد جایگاه این منطقه در دوره ی اکد در دسترس است که به آن ها خواهیم پرداخت. مطالعات ما نشان می دهد احتمالا برخی از مهرهای اکدی در حال به تصویر کشیدن ارتفاعات زاگرس مرکزی، شاهراه خراسان بزرگ و سرپل ذهاب به عنوان دروازه ورود به زاگرس و مرکز فلات ایران هستند.