ارزیابی صفات بیوشیمیای و فیزیولوژیک لاین های S6 ذرت (Zea mays L.) در شرایط نرمال و کمبود آب و بررسی روابط خویشاوندی آن ها با تجزیه خوشه ای

به منظور بررسی واکنش 15 لاین S6 ذرت به تنش خشکی، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان اجرا گردید. در این مطالعه فاکتور اصلی تنش در دو سطح (نرمال با دور آبیاری 5 روز و تنش کم آبیاری با دور آبیاری 10 روز) و فاکتور فرعی لاین ذرت در 15 سطح بود. نتایج نشان داد که بین سطوح تنش و لاین ها از نظر تمام صفات مورد بررسی (کلروفیلa، کلروفیلb، کلروفیل کل، کاروتنوییدها، قندهای احیاءکننده، محتوای پروتئین و پرولین) اختلاف معنی داری وجود داشت. مقایسه میانگین لاین ها نشان داد که لاین 9، 3 و 5 بیشترین مقدار پرولین را در شرایط تنش خشکی دارا بودند. کمترین ضریب تغییرات فنوتیپی مربوط به صفت محتوای پروتئین کل و بیشترین آن مربوط به پرولین بود و بقیه صفات در این بین قرار داشتند. تجزیه خوشه ای لاین های مورد مطالعه را در شرایط نرمال، تنش خشکی و میانگین هر دو شرایط به ترتیب در چهار، پنج و شش گروه قرار داد و درصد شباهت گروه بندی آن ها با یکدیگر بالا بود. براساس نتایج تجزیه خوشه ای و مقایسات میانگین، لاین هایی که فاصله ژنتیکی زیادی با هم داشتند در یک گروه قرار گرفتند. به این ترتیب سه گروه که هر کدام پنج لاین داشتند، حاصل شد تا در برنامه ریزی پروژه های اصلاحی و برنامه های دورگه گیری مورد استفاده قرار گیرند. همچنین لاین 9 میانگین بالایی برای اکثر صفات مورد مطالعه در هر دو شرایط نشان داد و می تواند به عنوان لاین امیدبخش در آزمایشات بعدی مورد توجه قرار گیرد.