تجلی باغ ایرانی بر قالی باغی جیپور

باغ ایرانی بواسطه ساختار ویژه و اهمیتی که در فرهنگ ایرانی- اسلامی دارد از دیرباز بر آثار هنری مختلف این سرزمین نمودار شده است. یکی از بسترهای تجلی این مضمون که بسیار نیز مورد توجه قرارگرفته و آثار متعددی را به منصه ظهور رسانده، هنر قالی بافی است. از دیرباز قالی های متنوعی با این مضمون خلق شده اند که علیرغم مضمون مشترک، هریک در نوع خود منحصربفرد بوده است. یکی از این آثار ارزشمند قالی باغی جیپور است که پژوهش حاضر با هدف درک معنای نهفته در آن شکل گرفته است. در این پژوهش سعی بر آن بود به این پرسش پاسخ داده شود که "در پس یک اثر شاخص چون قالی جیپور چه معنایی نهفته است و چرا این قالی و قالی های مشابه آن در یک دوره خاص در قالب آثار فاخر تهیه و تولید شده و یا به بیانی دیگر در سطح فرهنگی بالا بسیار مورد توجه بوده اند؟" پاسخگویی به این سوال و تحلیل قالی جیپور در این نوشتار با روش تحلیل فرهنگ مادی ژولز پراون صورت گرفت. داده های موردنیاز برای این پژوهش از طریق مشاهده تصویر و تحلیل اجزا تشکیل دهنده اش حاصل شد، اطلاعات موردنیاز برای تحلیل آن از طریق مطالعات کتابخانه ای فراهم آمد و در نهایت مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که در دوره خلق این اثر قدرت حاکم برای تثبیت و مشروعیت بخشی به خود تحولاتی اساسی در فرهنگ ایران ایجاد کرد که در دو نظام اسلامی و ایرانی ریشه داشت. معنای نهفته در پس طرح باغ ایرانی که ترسیم جهانی ابدی و بی نقص است مورد توجه قدرت مذکور قرار گرفت چراکه نزد دولت صفوی چنین استنباط می شد که این جلوه ای از حضور حکومتی ایرانی- اسلامی، بر روی زمین است.