ترتیب تولد و هوش در فرزندان خانواده های دارای فرزند کم توان ذهنی

مطالعات نشان دادند که بین ترتیب تولد و میزان بهره هوشی، رابطه وجود دارد که در بیشتر پژوهش‌ها، برتری هوشی به نفع فرزندان اول است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی ارتباط ترتیب تولد فرزندان با میزان بهره هوشی در خانواده‌های دارای فرزند کم توان ذهنی است.

پژوهش حاضر از نظر هدف، بنیادی و از حیث شیوه گردآوری داده ها از نوع توصیفی- پس رویدادی است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی خانواده‌های دارای فرزند کم‌توان ذهنی شهر تبریز در سال 1384 بود. نمونه مورد مطالعه شامل 194 خانواده از جامعه آماری ذکر شده بود که به روش نمونه‌گیری خوشه ای انتخاب شدند. داده‌های پژوهش با استفاده از یک پرسشنامه محقق ساخته و آزمون هوش ریون جمع آوری شد. برای تحلیل داده‌ها نیز از روش همبستگی و تحلیل واریانس یک‌طرفه استفاده شد.

یافته‌ها: 

نتایج تحلیل داده‌ها نشان داد که بین ترتیب تولد و بهره هوشی در خانواده‌های سه و چهار فرزندی، تفاوت معنادار وجود ندارد و تنها تفاوت معنا‌دار در خانواده‌های پنج فرزندی است (0/04 <p). همچنین نتایج این بررسی به‌ خوبی نشان داد که بین مرتبه سنی فرزندان و میزان بهره هوشی آنها ارتباط معنا‌داری وجود دارد. این تفاوت به ‌گونه‌ای است که کودکان با مرتبه تولد اول دارای بالاترین میانگین، و گرو ه های با مرتبه تولد دوم و سوم، دارای پایین ترین میانگین هوش بهر هستند.

به‌طور خلاصه ناهمسو با نتایج این پژوهش و نظریه‌های ترتیب تولد که مدعی برتری هوشی به نفع فرزندان اول هستند، این موضوع در نتایج داده‌های این مطالعه مورد تایید قرار نگرفت؛ به‌ عبارت‌دیگر اثرات ترتیب تولد، تابعی از اثرات حجم خانواده است و اثرات محض ترتیب تولد، تاثیری در هوش فرزندان ندارد.