ارزیابی صفات مورفولوژی و عملکرد گیاه دارویی مرزه بختیاری تحت تاثیر تراکم و کودهای آلی در شرایط دیم

به منظور بررسی صفات مورفولوژیک و عملکرد گیاه دارویی مرزه بختیاری (Satureja bachtiarica) تحت تاثیر کودهای آلی و تراکم های مختلف در شرایط دیم، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات مرتع همند دماوند در سال های زراعی 1397-1396 انجام شد. کود آلی شامل سه سطح کود دامی پوسیده 30 تن در هکتار، کاه گندم فرآوری شده با سولفات آمونیوم10 تن در هکتار و شاهد (بدون کود) به عنوان عامل اصلی و تراکم بوته شامل سه سطح تراکم 26666 و 40000 و 80000 بوته در هکتار به عنوان عامل فرعی محسوب گردید. صفات اندازه گیری شده شامل ارتفاع بوته، سطح تاج پوشش، تعداد شاخه اصلی، عملکرد ماده خشک اندام های هوایی، درصد وزن خشک نسبت به وزن تر گیاه و درصد رطوبت نسبت به خاک خشک در عمق های 0-20 و 20-40 سانتی متر بود. نتایج بیانگر تفاوت معنی دار تیمارها در صفات اندازه گیری شده بود. در میان صفات اندازه گیری شده اثر کود آلی و تراکم بر ارتفاع بوته،سطح تاج پوشش، تعداد شاخه های اصلی، عملکرد ماده خشک در سطح 1% معنی دار شد. بررسی اثر متقابل سال، کود آلی و تراکم نشان داد، بیشترین عملکرد ماده خشک اندام های هوایی (426 کیلوگرم در هکتار) مربوط به مصرف کود دامی و تراکم زیاد در سال دوم و بیشترین مقدار ارتفاع بوته و تعداد شاخه اصلی به ترتیب 34 سانتی متر و 29 عدد در تیمار کود دامی و سال دوم مشاهده گردید. نتایج این پژوهش نشان داد درک موفقیت در استقرار و تحمل کامل گیاه در شرایط دیم به واسطه صفات اندازه گیری شده و نیز رطوبت بسیار کم خاک در برداشت محصول سرشاخه گلدار، با متوسط بارندگی حدود 340 میلی متر در سال و استفاده از کود دامی و تراکم زیاد می تواند به افزایش عملکرد اقتصادی گیاه مرزه بختیاری در سال دوم کشت، منجرگردد.