اندازه گیری اثر عوامل برون زای غیراقتصادی برتقاضای انرژی بخش صنعت ایران

این مقاله به اهمیت مدل سازی عوامل برون زای غیراقتصادی (روند ضمنی تقاضای انرژی) در تخمین تقاضای انرژی در بخش صنعت ایران می پردازد. این عوامل معمولا دارای سری زمانی نبوده و لذا غیرقابل مشاهده هستند بنابراین با استفاده از رویکرد سری زمانی ساختاری می توان این عوامل را الگو کرد و با استفاده از روش های  فیلتر کالمن و حداکثر درست نمایی آن را تخمین زد. با برآورد روند ضمنی تقاضای انرژی (UEDT) می توان تخمین دقیق تری از کشش های قیمتی و درآمدی تقاضای انرژی در بخش صنعت نیز داشت. همچنین در این مقاله تلاش شده است که میزان اثر هر یک از عوامل موثر بر تغییر تقاضای انرژی در طول دوره مورد بررسی (1391-1353) برآورد گردد.  نتایج حاصل از تخمین مدل حاکی از صعودی بودن روند ضمنی تقاضای انرژی است و نشان می دهد که عوامل برون زای غیراقتصادی منجر به افزایش مصرف انرژی در این بخش شده اند و در پیشرفت فنی نقشی در بهبود کارایی مصرف انرژی نداشته است. کشش های درآمدی و قیمتی تقاضای انرژی این بخش در کوتاه مدت به ترتیب 0.33 و 0.08- تخمین زده اند. تغییر تقاضای انرژی که ناشی از تغییر UEDT  نیز قابل توجه برآورد شده و نشان می دهد که در بسیاری از سال های دوره مورد بررسی (1391-1353) اثر آن بیشتر از تغییر ارزش افزوده و تغییر قیمت بوده است.  ضمن آن که نقش ارزش افزوده در تغییر تقاضای انرژی بسیار بیش تر از اثر قیمت برآورد شده است که هماهنگ با برآورد کشش های درآمدی و قیمتی تخمین زده شده است.