برآورد و تحلیل میزان بخار آب بارش زا با استفاده از داده های GPS و ارتفاع سنجی ماهواره ای (مطالعه ی موردی: ایران)

تعیین  بخار آب موجود در جو نقش به سزایی در پیش بینی شرایط آب و هوایی و مطالعات بارش دارد. به همین دلیل مطالعه ی تاخیر تروپسفری مخصوصا مولفه ی تر که ناشی از وجود بخار آب در جو می باشد از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. در این مقاله مقدار بخار آب توسط داده های رادیومتر ماهواره ی ارتفاع سنجی و داده های GPS برآورد شد، که نتایج حاصل از GPS مبنا قرار داده شد و نتایج حاصل از ارتفاع سنجی ماهواره ای با آن مقایسه شد. برای این منظور مشاهدات عبورهای 16 و 133 ماهواره ی جیسون- 3 با دوره ی زمانی 10 روزه در سال 2018 مورد استفاده قرار گرفت. بعد از پردازش مشاهدات ماهواره ی ارتفاع سنجی با استفاده از نرم افزار BRAT 3.3، مقدار میانگین بخار آب بارش زا در این روش برای شهرهای تنکابن، ارومیه و بندرعباس به ترتیب 45، 44 و 30 میلی متر بدست آمد. در روش GPS ، با بهره گیری از الگوریتم تعیین موقعیت مطلق نقطه ای دقیق PPPتاخیر تروپسفری کل در راستای قایم  ZTD بدست آمد و سپس تاخیر هیدرواستاتیک (ZHD) از تاخیر کلی کسر و در نهایت با اعمال ضریب تبدیل  ذیربط به تاخیر غیرهیدرواستاتیک (ZWD)، مقدار بخار آب بارش زا برآورد شد. با پردازش مشاهدات GPS سه ایستگاه دایمی تنکابن، ارومیه و بندرعباس در سال 2018 متناظر با مشاهدات عبورهای 16 و 133 ماهواره ی جیسون- 3 با فاصله ی زمانی 10 روزه و با استفاده از نرم افزارBernese 5.2 ، مقدار میانگین بخار آب بارش زا به ترتیب 47، 45 و 31 میلی متر برآورد شد. در نهایت مقدار RMS و انحراف معیار حاصل از دو روش به ترتیب 1 تا 1.5 میلی متر و 5 تا 5.5 میلی متر برآورد شد. نزدیکی نتایج بدست آمده از دو روش مذکور، نشان دهنده ی توافق و سازگاری بسیار بالا بین این دو روش با ضریب همبستگی حدود 98/0 و قابلیت ترکیب آنها برای مطالعات اقلیمی و آب و هوایی است.