پربسامدی کارکردهای زبانی ارتباطی زبان علم در حوزه زمین شناسی

زبان علم، ابزاری برای انتقال دانش، تجربه ها، مفاهیم و انگاره ‏های علمی در قالب نوواژه‏ سازی، اصطلاح ‏سازی و نحوه نگارش علمی است. از آنجا که مختصات و نحوه تبلور این زبان در عالم متنی با زبان عمومی متفاوت است، شناخت ویژگی‏ها و کارکردهای زبانی و ارتباطی زبان علم و به ویژه مطالعه پربسامدی هریک از این کارکردها اهمیت دارد. هدف از این نوشتار بررسی مختصات و پربسامدی کارکردهای زبانی ارتباطی در زبان علم زمین‏ شناسی با تکیه بر تحلیل‏های زبان‏ شناسی متنی است. بدین‏ منظور، پیکره‏ای متشکل از 36 مقاله زمین‏ شناسی چاپ شده در مجله های علمی پژوهشی، بر اساس معیارهای مرتبط با الف) سازماندهی متنی و ب) معیارهای مرتبط با خصلت های زبانی، مورد تحلیل کیفی و کمی قرار گرفت. یافته ‏ها حاکی از آن است که زبان علم زمین‏ شناسی به واسطه توسعه معنایی پله به پله که با تکرار، پوشینه‏ گذاری و طبقه ‏بندی واژگانی همراه است و نیز بالفعل ‏سازی افعال ارتباطی کنشی، تواتر اسمی‏سازی و گزاره ‏های مجهول، در قالب زبانی مقتصد و عینی با مخاطب در تعامل است. همچنین، آمارگیری کمی در 13805 گزاره حاوی کارکردهای زبانی ارتباطی نشان می‏دهد که بیشترین تواتر مربوط به انسجام متنی (واژگانی نحوی) و سپس اقتصاد زبانی (اسمی‏سازی، گزاره‏های خلاصه شده) بوده و کم ترین تواتر متعلق به افعال و عبارات قیدی کمکی است.