آشکارسازی و واکاوی گرد و غبار در استان هرمزگان

قرارگیری استان هرمزگان در کمربند خشک و نیمه خشک جهان و نزدیکی با کشورهایی چون عربستان، پاکستان و افغانستان و همچنین شرایط بیابانی، فقر پوشش گیاهی، ناپایداری هوا و جریان بادهای شدید در این منطقه باعث وقوع طوفان های گرد و غبار در مناطق مختلف این استان شده است که امروزه به عنوان یکی از چالش های زیست محیطی در جنوب کشور شناخته می شود. به منظور بررسی پدیده گرد و غبار در استان هرمزگان ابتدا کلیه داده های هواشناسی 12 ایستگاه سینوپتیک منطقه بین سال های 2000 تا 2018 میلادی موردبررسی قرار گرفتند و پس از مشخص شدن تاریخ وقوع طوفان های گرد و غباری، تصاویر ماهواره ای موردنیاز برای رخداد های فوق تهیه شد. بر اساس نتایج مشخص شد که ایستگاه قشم با 2762 روز بیشترین و ایستگاه میناب با 356 روز کمترین فراوانی وقوع گرد و غباری در استان را ثبت نموده اند. همچنین سال های 2007، 2008 و 2003 بیشترین رخداد این پدیده را در بین سال های موردمطالعه دارا می باشند. بر اساس داده های بررسی شده از مجموع 35716 روز همراه با پدیده گرد و غبار، 84 درصد رخدادهای گرد و غبار در ایستگاه های موردمطالعه دارای منشا محلی (کد 07) و 16 درصد دارای منشا فرامحلی (06) می باشد. همچنین بر اساس نتایج حاصل از پردازش داده های فوق، بیشترین فراوانی وقوع گرد و غبار مربوط به سه ماه می، آوریل و ژوییه می باشد و ماه های نوامبر، دسامبر و اکتبر دارای کمترین وقوع پدیده گرد و غبار در استان بوده است. برای بارزسازی و پایش توده های گرد و غبار تعداد 48 تصویر سنجنده مودیس که در آن دید افقی کمتر از 1000 متر بوده و کمینه چهار ایستگاه هواشناسی استان وقوع طوفان گرد و غبار را در آن ثبت نموده اند، با استفاده از چهار الگوریتم Ackerman, TDI, TIIDI, NDDI مورد پردازش و تحلیل قرار گرفتند. نتایج بیانگر کارایی بهتر الگوریتم TDI برای بارزسازی توده های گرد و غبار در منطقه می باشد، ضمن اینکه مناطق شرقی استان هرمزگان، تالاب جازموریان، شرق سیستان و بلوچستان، مناطق غربی افغانستان و پاکستان و نیز مناطق مرکزی و جنوبی عربستان از مهم ترین کانو ن های تولید گرد و غبار در منطقه شناخته شدند.