ارزیابی تاثیر تغییر اقلیم بر میزان آورد رودخانه ارس (مطالعه موردی: محدوده استان اردبیل)

وجود تغییر اقلیم و آثاری که بر روی دما، بارش و آورد رودخانه ها برجای می گذارد، مورد تایید بسیاری از مطالعات در سراسر جهان بوده است. این تحقیق با هدف ارزیابی اثرات ناشی از تغییر اقلیم بر میزان آورد رودخانه ارس در مقیاس های مختلف زمانی انجام پذیرفته است. در این تحقیق برای تحلیل آینده و پیش بینی حداقل و حداکثر تغییرات آینده از سناریوهایRCP2.6 ، RCP4.5 و RCP8.5 برای دوره زمانی آینده نزدیک (2017-2036) از مدل HadGEM و مدل ریز مقیاس گردانی LARS-WG استفاده شد. به منظور بررسی اثرات تغییر اقلیم بر منابع آب و بررسی مقدار آورد رودخانه ارس در دوره‏های آتی، خروجی های سناریوهای اقلیمی به مدل  SWATکه برای دوره پایه واسنجی و صحت سنجی شده است، وارد شده و نتایج آن مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. برای این منظور از داده های ماهانه بارش ایستگاه سینوپتیک پارس آباد در طی دوره 2005-1985 به عنوان داده های شاهد استفاده شد. جهت ارزیابی و مقایسه دقت داده های ریز مقیاس شده، مقایسه داده های دوره پایه و داده های تاریخی تولید شده توسط مدل با استفاده از پارامترهای خطاسنجی انجام شد که به عنوان مثال مقدار شاخص NSE برای بارش، دمای حداقل و دمای حداکثر به ترتیب 695/0، 624/0 و 054/2 به دست آمد. طبق نتایج به دست آمده هر سه سناریو افرایش بارندگی را برای ماه های آگوست و دسامبر و کاهش بارندگی را برای ماه های آپریل و نوامبر پیش بینی نموده اند، لیکن به طور کلی مجموع بارش متوسط سالانه در دوره 2017-2036 حوزه آبخیز ارس روند کاهشی خواهد داشت. همچنین هر سه سناریو افزایش دمای حداقل و دمای حداکثر را در تمامی ماه ها و فصول سال پیش بینی کرده اند. نتایج بررسی تاثیر تغییر اقلیم بر آورد رودخانه ارس نیز حاکی از کاهش 7/30، 2/30 و 2/22 درصدی دبی ورودی به رودخانه تحت سناریوهای RCP8.5، RCP4.5 و RCP2.6 می‏باشد. به طور کلی و با توجه به نتایج به دست آمده از مدل های استفاده شده، در منطقه مورد مطالعه دما افزایش و بارش کاهش خواهند داشت که بر آورد رودخانه ارس تاثیر منفی خواهد داشت و نیازمند مدیریت صحیح و اصولی بهره برداری از منابع آبی می باشد.