بررسی مردم شناختی تربت(خاک مقدس) از زاد تا مرگ مطالعه موردی تربت حضرت سیدالشهدا (ع)

این نوشتار نگاهی است به نقش تربت پاک حضرت سیدالشهدا امام حسین (ع) در زندگی روزمره و مناسک گذار از زاد تا مرگ؛ خاک مقدس که بدان تربت نیز می گویند به معنی مطلق خاک و به معنای خاص، خاکی است که از حوالی مرقد مطهر حضرت سیدالشهدا، امام حسین(ع) می آورند. هم چنین به هر خاک مقدس مطهری اطلاق می شود. اماکن مقدسه از آن روی مقدس اند که واقعه ای در آنها رخ داده، یا ممکن است رخ بدهد{مانند شهادت امام حسین(ع)}، ماهیت آنها وابسته به انجام شعایر و آیین هاست و به تبع آن اشیایی که به نوعی به آن مکان مقدس ارتباط می یابند و استفاده از آنها، مانند مهر و تسبیح و آب تربت که از خاک متبرک کربلا تهیه می شوند، این تبرک و تقدس و امید به آینده بهتر را نوید می دهند. بررسی حاضر با روش کتابخانه ای و مطالعه اسناد و کتب در خصوص مراسم گذار (از زاد تا مرگ) به منظور جمع آوری اطلاعات در میان شیعیان انجام پذیرفته است. نتایج نشان می دهد که تربت امام حسین(ع) معنایی فراتر از آن چه در عالم واقع وجود دارد را با خود حمل می کند، و در مراسم و مناسک گذار(تولد، ازدواج و مرگ)، شفای بیماران و امید به بهبودی آنها، مصون و محفوظ ماندن از بلایا و... مورد استفاده قرار می گیرد و عاملی در بازتولید تقدس اماکن مذهبی در پهنه باورها و مناسک شیعی است.