اثر تغذیه ای سیلیکون روی صفات مورفولوژیکی و اسانس گیاه ریحان (Ocimum basilicum L.) تحت سمیت کادمیوم

به منظور بررسی اثر سیلیکون روی صفات مورفولوژی و درصد و ترکیب های اسانس گیاه ریحان (Ocimum basilicum L.) تحت تنش کادمیوم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی اجرا گردید. فلز کادمیوم در سه سطح صفر، 25 و 50 میلی گرم در کیلوگرم خاک و تیمار سیلیکون با غلظت های صفر، 1 و 2 میلی مولار اعمال شد. صفات مورد ارزیابی شامل طول ریشه، وزن تر و خشک ریشه، ارتفاع بوته، وزن تر و خشک ساقه، قطر ساقه، تعداد برگ، وزن تر برگ، تعداد جوانه، تعداد ساقه فرعی و درصد و ترکیبات اسانس گیاه ریحان بوده است. نتایج نشان داد که کادمیوم روی همه صفات مورفولوژی مورد مطالعه اثر منفی داشته و موجب کاهش معنی دار مقادیر این صفات نسبت به شاهد شده است. اما اعمال تیمار سیلیکون موجب بهبود همه این صفات شده و با افزایش غلظت این عنصر روند افزایشی معنی داری در مقادیر صفات مشاهده گردید. کاربرد سیلیکون در تیمار 2 میلی مولار به ترتیب افزایش 63.8، 81، 61 و 61 درصدی صفات تعداد ساقه فرعی، وزن تر ریشه، وزن تر ساقه و تعداد جوانه را در مقایسه با شاهد نشان داد. مقدار پنج ترکیب 8،1-سینیول، لینالول، استراگول، متیل اوژنول و اوژنول به عنوان اصلی ترین اجزاء تشکیل دهنده اسانس ریحان به شکل معنی داری تحت تاثیر تیمارهای کادمیوم و سیلیکون قرار داشت. اما اثر متقابل این دو تیمار فقط بر روی سه ترکیب 8،1-سینیول، لینالول و متیل اوژنول تاثیر معنی داری نشان داد. بیشترین مقدار 8،1-سینیول و متیل اوژنول به ترتیب با مقادیر 5.06% و 6.21% در گیاهانی که تحت تیمار همزمان بیشترین غلظت کادمیوم و سیلیکون بودند مشاهده شد. مقدار ترکیب لینالول نیز در اثر حضور فلز کادمیوم کاهش و با اعمال تیمار سیلیکون افزایش یافت. تیمار کادمیوم منجر به افزایش 12.8 درصدی استراگول و کاهش 25.2 درصدی اوژنول گردید. تیمار سیلیکون نیز موجب افزایش 23.9 درصدی استراگول و کاهش 18.3 درصدی اوژنول شد.