انگیزه کنشگران در سیاستگذاری عمومی؛ نگاهی نو به نفع شخصی در نظریه انتخاب عمومی

در بررسی ادبیات رشته سیاستگذاری عمومی، نظریه انتخاب عمومی سهم عمده ای دارد. این نظریه که بر سه فرض و مفهوم اصلی و محوری «فردگرایی روش شناختی»، «انسان اقتصادی و انتخاب عقلانی او» و «سیاست به عنوان موضوع مبادله» استوار است، بر محوریت «نفع شخصی» در عرصه سیاست و حکومت تاکید دارد و انگیزه کنش سیاستگذاران در فرایند سیاستگذاری عمومی را از جنس انگیزه شهروندان و نمایندگان گروهی در حوزه اقتصاد و بازار، یعنی «نفع شخصی» معرفی می کند. مقاله حاضر، «واکاوی انگیزه نفع شخصی کنشگران سیاستگذاری عمومی» را در قالب نظریه انتخاب عمومی، هدف پژوهش خود قرار داده و با «روش استدلال قیاسی»، «نفعی که کنشگران سیاستگذاری عمومی، متاثر از ارزش ها و متناسب با آگاهی، نیازها و احساسات شان از انجام یا عدم انجام یک کنش برای خود تصور می کنند» را انگیزه کنشگری آنان معرفی کرده است. این تحقیق، به رغم پذیرش بسیاری از مفروضات نظریه انتخاب عمومی، «نگاه تک بعدی» به انسان و «فرض انتخاب عقلانی» او را نقطه ضعف این نظریه دانسته و عقلانی بودن انتخاب را با «درستی انتخاب» و درستی انتخاب را با «نفع روح فرد» (و نه بعد فیزیکی او) مرتبط می داند.