مقایسه تاثیر آموزش خودمدیریتی لنف ادم به دو شیوه حضوری و مجازی بر کیفیت زندگی زنان با سرطان پستان: یک کارآزمایی بالینی تصادفی

لنف ادم مرتبط با سرطان پستان تورمی مزمن با عوارض جسمانی و درمان طولانی مدت است که تاثیر منفی بر کیفیت زندگی بیماران دارد. خودمدیریتی یک مرحله حیاتی برای حفظ نتایج درمانی است. بنابراین این مطالعه با هدف مقایسه تاثیر آموزش حضوری و مجازی خودمدیریتی لنف ادم بر کیفیت زندگی زنان انجام گردید.

پژوهش حاضر یک کارآزمایی بالینی بر روی 70 بیمار مبتلا به لنف ادم ناشی از سرطان پستان در یک سال اخیر، مراجعه ‏کننده به مرکز توانبخشی سیدخندان در شهر تهران بود. نمونه گیری با بلوک تصادفی 2تایی و 35 نفر در هر گروه بود. کلیه افراد درمان های معمول لنف ادم را دریافت کردند. گروه آموزش حضوری و مجازی به ترتیب آموزش را به صورت حضوری در کلینیک و در پیام رسان تلگرام دریافت نمودند. کیفیت زندگی بوسیله پرسشنامه های کیفیت زندگی در بیماران مبتلا به سرطان و بیماران مبتلا به سرطان پستان (EORTC QLQ-C30 & QLQ-BR23) قبل، بلافاصله و سه ماه پس از مداخله اندازه گیری شد.

میانگین سنی افراد (71/9±)42/51 بود. اکثریت افراد متاهل، خانه دار و با تحصیلات دیپلم و بالاتر بودند و میانگین مدت لنف ادم 88/6 ماه بود. در انتهای مطالعه نسبت به شروع مطالعه عملکردهای جسمانی، ایفای نقش، عاطفی و اجتماعی در گروه مجازی نسبت به حضوری کاهش معناداری داشت به این ترتیب وضعیت متغیرهای فوق در گروه حضوری نسبت به مجازی بهتر بود (به ‏ترتیب 006/0P=، 026/0P=، 014/0P=، 023/0P=). سه ماه پس از مداخله در گروه حضوری نسبت به گروه مجازی بهبود میانه نمرات سلامت عمومی (021/0=P)، عملکردهای جسمانی (004/0=P)، ایفای نقش (009/0=P)، عاطفی (001/0<P)، اجتماعی (048/0=P) بیشتر و بهبود میانه نمرات عوارض درمان سیستمیک (002/0=P) و علایم مربوط به بازو (045/0=P) کمتر بود.

آموزش خودمدیریتی بهبود کیفیت زندگی را در پی داشته که در مقایسه بین دو روش، آموزش حضوری موثرتر از شیوه مجازی بود. با این‏ حال مطالعات بیشتری جهت بررسی کارایی و هزینه اثربخشی هر دو شیوه در آموزش مبتلایان به لنف ادم نیاز است.