ارزیابی مواجهه شغلی رانندگان اتوبوس با ذرات معلق جاده ای در شهر بجنورد، ایران

رانندگان وسایل نقلیه عمومی ، به ویژه در مناطق بسیار آلوده و شلوغ، در معرض میزان بالای آلاینده های هوا به ویژه ذرات معلق کمتر از ده میکرون (PM10) قرار دارند. هدف از انجام این مطالعه اندازه گیری و ارزیابی سطح مواجهه رانندگان اتوبوس های درون شهری با ذرات PM10 در شهر بجنورد است.

این مطالعه توصیفی-تحلیلی در شهر بجنورد انجام شد. نمونه برداری از ذرات معلق در دو مسیر از مسیرهای اصلی شهر و از منطقه تنفسی رانندگان اتوبوس با استفاده از دستگاه Haz Dust و روش 500 NIOSH انجام شد. با استفاده از متعلقات دستگاه (ایمپکتور 10) و فیلتر تفلونی مقادیر آلاینده ها از روی دستگاه قرایت گردید. نمونه برداری ذرات در مسیر رفت و برگشت اتوبوس ها و در سه نوبت صبح، ظهر و عصر صورت پذیرفت. نتایج اندازه گیری ها به صورت آمار توصیفی و شاخص های آماری میانگین، آزمون آماری تی مستقل و آزمون آماری من ویتنی توسط نرم افزار آماری SPSS16 مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.

در مجموع 420 بار اندازه گیری ذرات PM10 انجام شد. تقریبا 21 درصد از روزهای اندازه گیری غلظتی بیشتر از 150 میکروگرم در متر مکعب هوا داشته اند. اندازه گیری ها نشان می دهد از بین 140 روز اندازه گیری بیست و یکم اردیبهشت ماه (با 380.66 میکروگرم در متر مکعب هوا) بیشترین غلظت و کمترین غلظت در نهم مرداد ماه (با 35.33 میکروگرم در متر مکعب هوا) را داشته اند. میانگین مواجهه روزانه رانندگان در این دوره زمانی یکساله برابر با 151.29 میکروگرم در متر مکعب هوا بوده است.

مواجهه رانندگان اتوبوس با ذرات معلق 10 میکرونی برای رانندگان اتوبوس در شهر بجنورد بسیار بیشتر از میزان توصیه شده سازمان بهداشت جهانی (50 میکروگرم در متر مکعب هوا) می باشد که آنها را مستعد بیماری های قلبی و عروقی در آینده می کند. اتوبوس های فعال در این دو مسیر مورد بررسی از سیستم هوای مطبوع استفاده نمی کنند که باعث نفوذ ذرات معلق از بیرون به درون اتوبوس شده است. پیشنهاد می گردد به منظور کاهش مواجهه رانندگان باید هر چه سریعتر اقدامات کنترلی موثری اتخاذ و اجرا گردد.