تاثیر رطوبت خاک و شاخص اقلیمی تبخیر و تعرق بر تولید مراتع خشک و نیمه خشک (مطالعه موردی: مراتع حوزه دهشیر یزد)

برآورد تولید بلند مدت مرتع با آگاهی از عوامل مهم تاثیرگذار اقلیم و خاک بر میزان تولید علوفه امری اجتناب ناپذیر هست. کمبود آب و بارش یکی از مهمترین فاکتورهای محدود کننده تولید علوفه مراتع در مناطق خشک و نیمه خشک است. در این مناطق بازدهی مصرف آب عبارتاند از آب ذخیرهشده در ناحیه توسعه ریشه در اول فصل رویش بهعالوه آب ناشی از بارندگی در فصل رویش که به صورت تبخیر و تعرق مورد استفاده قرار میگیرد. یکی از بخشهای مهم چرخه هیدرولوژی تبخیر و تعرق می باشد. میزان تعرق از سطح گیاه به طور مستقیم بر تولید اثرگذار است. مبنای برآورد نیاز آبی گیاهان، تبخیر و تعرق پتانسیل است که به روش های مختلف محاسبه میشود. در این مطالعه مقادیر تبخیر و تعرق واقعی و پتانسیل با استفاده از داده های آب و هوایی ایستگاه کلیماتولوژی دهشیر و ایستگاه سینوپتیک ابرکوه استفاده شد و نمونه خاک در اول فصل رشد و دوره رویش گیاهان به وسیله آگر در سال 1392 برداشت شد و رطوبت خاک به روش وزنی اندازهگیری شد با استفاده از روش Montith-Penman به کمک نرم افزار 0.cropwat8 تولید علوفه در مرتع دهشیر یزد برآورد شد. با استفاده از معادله رگرسیون برآورد تولید علوفه از طریق رطوبت خاک و شاخص اقلیمی تبخیر و تعرق برازش داده شد. نتایج نشان داد میزان تولید علوفه همبستگی مثبت و معنیداری با شاخص اقلیمی تبخیر و تعرق واقعی دارد و درنتیجه معادله برآورد تولید علوفه با استفاده از تبخیر و تعرق واقعی ET در دوره دهساله ترسالی و خشکسالی تعیین شد 132ETact.1+85.194=Ya .بنابراین میتوان بیان داشت که تبخیر و تعرق واقعی بهعنوان عملکرد اقلیمی یکی از فاکتورهای اساسی در برآورد تولید علوفه است.