اندازه گیری سریع مواد فعال زیستی لیپیدی موجود در تقطیرات بوگیری روغن کلزا با استفاده از دستگاه کروماتوگراف گازی- طیف سنج جرمی (GC-MS)

تقطیرات بوگیری روغن کلزا یکی از محصولات فرعی و ضایعات کارخانجات فراوری روغن های گیاهی می باشد که حاوی ترکیبات مغذی باارزش و زیست فعال مانند فیتواسترول ها، توکوفرول ها و اسکالن می باشد. در مطالعه حاضر برخی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی مانند رنگ (1 اینچ سلول، واحد 5R + Y)، مقدار اسید چرب آزاد (به عنوان درصد اولییک)، عدد صابونی (میلی گرم KOH / g)، روغن خنثی (درصد)، مواد صابونی ناشونده (درصد)، توکوفرول های کل (میلی گرم درصد)، فیتواسترول های کل (درصد) تعیین گردید. از تکنیک فراصوت جهت جزء به جزء کردن و جداسازی تقطیرات بوگیری کلزا به بخش متانولی صابونی ناشونده کمتر قطبی و بخش هگزانی که به طور عمده حاوی لیپیدها بود، استفاده شد. ترکیب چربی های طبیعی موجود در عصاره متانولیک تقطیر بی بوکننده کلزا توسط HPLC و ترکیب اسیدهای چرب توسط طیف سنجی جرمی کروماتوگرافی گازی (GC-MS) موردبررسی قرار گرفت. اسکوآلن انحراف استاندارد نسبی بالاتری داشت (3 درصد). درحالی که توکوفرول ها و استرول ها انحراف استاندارد نسبی پایین تری به ترتیب بین 0/36-0/11 و 0/28-0/04 درصد نشان دادند. بر اساس نتایج به دست آمده فراوان ترین ترکیبات در تقطیرات روغن سویا فیتواسترول ها بودند (22/14-15/5 درصد). این در حالی ست که غلظت اسکوآلن و توکوفرول به ترتیب 2/05-1/9 درصد بود. همچنین تری گلیسیریدها اصلی ترین گلیسریدهای تقطیرات بودند (1/4 درصد). نتایج این پژوهش نشان داد که بخش حاوی لیپیدهای قطبی با فعالیت زیستی، با استفاده از حلال متانول تحت یک روش غیرمخرب (بدون استفاده از فرایند صابونی شدن) به طور موثری قابلیت جداسازی و استخراج دارد.