تاثیر سطوح مختلف اسید هیومیک و کود نانو روی بر فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان و اسانس گیاه دارویی مرزه (Satureja hortensis L.)

به منظور بررسی پاسخ های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه دارویی مرزه (Satureja hortensis L.) با غلظت های مختلف اسید هیومیک و نانوکلات روی، آزمایشی گلخانه ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در دانشگاه زابل در سال 1395 اجرا شد. فاکتور اول شامل چهار غلظت اسید هیومیک (صفر،50، 100 و 150 میلی گرم در لیتر) و فاکتور دوم شامل نانوکلات روی با 4 سطح (صفر، 5/0، 1 و 2 گرم در لیتر) بود. صفات اندازه گیری شده شامل وزن خشک بوته، طول برگ، شاخص کلروفیل، سطح برگ، فعالیت آنزیم کاتالاز، فعالیت آنزیم پراکسیداز، فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز، مقدار عنصر روی، عنصر فسفر و اسانس مرزه بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر مقادیر مختلف مصرف کود نانو کلات روی و اسیدهیومیک و اثر متقابل تیمارها بر طول برگ، سطح برگ، شاخص کلروفیل، مقدار اسانس، مقدار روی، فسفر، آنزیم کاتالاز، پرواکسیداز و سوپراکسیداردیسموتاز در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد. اما برهمکنش اسیدهیومیک و کود نانو کلات روی وزن خشک بوته معنی دار نشد. اسید هیومیک تا 150 میلی گرم در لیتر همراه با 2 گرم در لیتر نانوکلات روی به ترتیب منجر به افزایش 64 و 75 درصدی وزن خشک بوته و سطح برگ در مقایسه با تیمار شاهد گردید. بیشترین درصد اسانس (17/2) و شاخص کلروفیل (05/12) نیز در کابرد محلول پاشی 150میلی گرم در لیتر اسید هیومیک به همراه 2 گرم در لیتر نانوکلات روی به دست آمد. تیمار شاهد در محتوای عنصر روی و فسفر در مقایسه با بالاترین سطح استفاده از اسید هیومیک و نانوکلات روی به ترتیب 77 و 26 درصد کمتر بود. بیشترین فعالیت آنزیم پراکسیداز و فعالیت آنزیم کاتالاز نیز در شرایط محلول پاشی 150 میلی گرم در لیتر اسید هیومیک و 2 گرم در لیتر نانوکلات روی مشاهده شد. کاربرد بالاترین سطوح اسید هیومیک و نانوکلات روی باعث افزایش 77 درصدی روی و 26 درصدی فسفر در مقایسه با شاهد شد. بیشترین سطح برگ (4 سانتی متر مربع)، وزن خشک بوته (15/16 گرم)، طول برگ (00002/3 سانتی متر)، مقدار روی (950000/0 میلی گرم در کیلوگرم)، آنزیم کاتالاز (88/1 میکرومول در دقیقه در میلی گرم پروتئین) و آنزیم پرواکسیداز (180/0 میکرومول در دقیقه در میلی گرم پروتئین) در تیمار (150 میلی گرم در لیتر اسید هیومیک و 2 گرم در لیتر کود نانو کلات روی) به دست آمد.