عوامل موثر بر تکوین هویت حرفه ای معلم: روایت پژوهی رویدادهای زندگی یک معلم

پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر بر تکوین هویت حرفه ای یک معلم انجام گرفته است. روش پژوهش حاضر روایت‏پژوهی تجارب معلم (پژوهشگر) با رویکرد خود زیست نگارانه می باشد. با توجه به روش پژوهش جامعه و نمونه پژوهش را داستان های زندگی راوی (پژوهشگر) تشکیل می دهد. ابزار گردآوری داده ها در این تحقیق روایت های محقق از دوران زندگی، تحصیل و اشتغال به کار بوده که بر اساس اصول روایت پژوهی کلاندینین و کانلی (2000) مبتنی بر تمرکز روایت بر سه عنصر زمان، مکان و تعاملات، داستان زندگی بازداستان سرایی شده است. جهت بررسی روایی و پایایی یافته ها از دو روش مثلث سازی و داوری گروهی استفاده شده است. بررسی سیر روایت ها نشان داد که تکوین هویت حرفه ای معلم از مراحل؛ سلبی فردی، زیگزاکی، سلبی اجتماعی و ایجابی تبعیت می کند. همچنین عوامل موثر بر تکوین هویت حرفه ای معلم در چهار بعد؛ فردی و خانوادگی(مشتمل بر مولفه های تحصیلی، شخصیتی، وقایع زندگی، فضای خانواده، باورها و تعاملات)، عوامل مرتبط با دوران تحصیل (مشتمل بر مولفه های تعاملات، بعدرفتاری، زمینه ای، برنامه درسی رسمی و برنامه‏درسی پنهان)، عوامل مرتبط با دوران اشتغال به کار(مولفه های رفتاری - مدیریتی، زمینه ای، نظارتی و آموزشی) و بعد اجتماعی- سیاسی(مشتمل بر مولفه های اجتماعی و سیاسی) سازمان یافت. نتایج نشان داد که هویت حرفه ای معلم یک امر پویاست و در طول زمان تغییر کرده و عوامل زیادی بر آن موثر می-باشد.