سمیت تنفسی فرمولاسیون جدید حاوی اسانس درمنه Artemisia sieberi (Asteraceae) علیه شپش برنج Sitophilus oryzae (Col.: Curculionidae)
ا. شاهین فر ، ا. حیدری ، س. ایمانی ، ع. احدیت ، و.م.نگهبان
امروزه افزایش مقاومت آفات انباری به سموم شیمیایی و همچنین مشکلات باقی مانده سموم در مواد غذایی، اثرات سمی آن ها روی پستانداران و محیط زیست، نیاز به استفاده از ترکیب های جدیدتر و ایمن تر برای محیط زیست و انسان را ضروری می نماید. استفاده از تکنولوژی کپسوله کردن اسانس ها منجر به افزایش کارآیی و رهایش تدریجی آنها می شود. در این مطالعه، چهار فرمولاسیون حاوی اسانس درمنه Artemisia sieberi Besser بر اساس پلیمرهای زیست تخریب پذیر مانند پلی اتیلن گلیکول، نشاسته، گلیسرول مونو استیارات و مالتودکسترین به صورت پودر و پلت برای کنترل شپشه برنج Sitophilus oryzae تهیه شد. ترکیب شیمیایی اسانس A. sieberi اندازه گیری و 16 ترکیب شناسایی شد. ترکیبات عمده شامل Cis-thujone، Santolinyl acetate، Trans-thujone و Camphor بود. فرمولاسیون های تهیه شده از نظر میزان و نوع پلیمر، سورفاکتانت و همچنین سرعت چرخش هموژنایزر متفاوت بودند. در این مطالعه، سمیت تنفسی فرمولاسیون های تهیه شده با اسانس خالص درمنه مورد مقایسه قرار گرفت. آزمایش ها بر روی حشرات کامل شپشه برنج در دما 1±27درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 70 % و در شرایط تاریکی انجام شد. نتایج نشان داد، مقدار LC50 تنفسی اسانس خالص درمنه پس از 72 ساعت، 33/11 پی پی ام بود، در حالی که LC50 فرمولاسیون 1 تا 4 به ترتیب 61/47، 55/57، 94/23 و 66/44 پی پی ام بود. براساس نتایج به دست آمده کپسوله کردن اسانس های گیاهی به عنوان آفتکش ایمن با رهایش تدریجی و سمیت تنفسی می تواند در مدیریت تلفیقی آفات در نظر گرفته شود.