پراکنش فضایی مراحل نابالغ زنجرک مو، Arboridia kermanshah (Hemiptera: Cicadellidae)، در تاکستان های شهرستان کرمانشاه

زنجرک مو Arboridia kermanshah (Hemiptera: Cicadellidae) یکی از آفات مهم انگور در ایران به شمار می رود. در این پژوهش، پراکنش فضایی مراحل نابالغ زنجرک مو در یک باغ انگور شهرستان کرمانشاه طی دو فصل زراعی 1396 و 1397 بررسی شد. برگ انگور به عنوان واحد نمونه برداری انتخاب شد. پراکنش فضایی تخم و سنین مختلف پورگی آفت، با استفاده از شاخص پراکندگی، شاخص موریسیتا، میانگین ازدحام لوید و روش های رگرسیونی تیلور و آیوایو بررسی گردید. پراکنش فضایی این حشره با استفاده از اغلب روش های یاد شده، تجمعی به دست آمد (b>1). اما طبق روش آیوایو در سال اول نمونه برداری، رگرسیون برای سنین پورگی چهار و پنج معنی دار نشد (P value>0.05). براساس روش تیلور در هر دو سال نمونه برداری و هم چنین روش آیوایو در سال دوم نمونه برداری شیب خط رگرسیون برای سنین پورگی چهار و پنج اختلاف معنی داری با عدد یک نداشت و پراکنش تصادفی بود (b = 1). هم چنین در هر دو سال مورد بررسی پراکنش فضایی پوره های سنین چهار و پنج با استفاده از شاخص موریسیتا در 10 تاریخ نمونه برداری به صورت تصادفی محاسبه شد. در هر دو فصل نمونه برداری مشخص شد که روش تیلور نسبت به روش های دیگر از دقت بالاتری برای تعیین پراکنش فضایی این آفت برخوردار است و کم ترین اندازه نمونه بهینه هم به وسیله روش رگرسیونی تیلور محاسبه شد که نسبت به روش های دیگر به صرفه تر بود. آگاهی داشتن از پراکنش فضایی آفت می تواند در طراحی برنامه های مناسب نمونه برداری مورد استفاده قرار گیرد. محاسبه اندازه نمونه بهینه نیز در کاهش هزینه های نمونه برداری جهت اهداف پژوهشی و مدیریتی کاربرد دارد.