تهیه و رواسازی کتابچه آموزشی برای بهبود عملکرد آکیوپیشن مراقبان اصلی افراد مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس

مراقبت از یک فرد مبتلا به ام اس می تواند بر عملکرد آکیوپیشن مراقبان در حوزه های مختلف مثل شغل، استراحت و خواب و مشارکت های اجتماعی تاثیرگذار باشد. آموزش به مراقبان بخشی از فرایند توان بخشی را شامل می شود. مراقبان اصلی برای ایفای نقش مراقبتی خود نیاز به دانش و اطلاعات دارند. اگرچه آموزش های چهره به چهره مفیدند، اما دارای محدودیت هایی هستند. مثلا مراقب برای دریافت اطلاعات و مداخلات باید به یک مرکز خاص مراجعه کند که خیلی از اوقات این کار وقت گیر بوده و ممکن است آن ها را در انجام نقش های دیگر از جمله نقش شغلی دچار مشکل نماید. از آموزش های نوشتاری در حوزه سلامت، به عنوان مکمل یا تقویت کننده آموزش کلامی استفاده می شود تا اثرگذاری آن را به حداکثر برسانند. این آموزش ها در افزایش دانش، خودمدیریتی و تعهد به درمان نقش مهمی ایفا می کنند. زمانی که متخصصان سلامت و خدمات سلامت به راحتی در دسترس مراقبان نباشند، ابزارهای نوشتاری برای آموزش در حیطه سلامت می توانند تا حدی جواب گوی سوالات و نیازهای آن ها باشند. این روش همچنین می تواند در کاهش هزینه های مربوط به خدمات رسانی سلامت برای مراقبان، کمک کننده باشد. بنابراین هدف از مطالعه حاضر، تهیه و رواسازی ظاهر و محتوای کتابچه آموزشی برای بهبود عملکرد آکیوپیشن مراقبان اصلی افراد مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس (ام اس) بود.

مطالعه حاضر از نوع روش شناسی بود که در آن کتابچه آموزشی در سه فاز طراحی و رواسازی شد: 1. استخراج محتوای کتابچه آموزشی از یک مطالعه بسترزاد مرتبط با مراقبان اصلی افراد مبتلا به ام اس و چالش هایی که در امر مراقبتی، با آن ها مواجهه بودند؛ تهیه پیش نویس اولیه کتابچه آموزشی، 2. بررسی روایی ظاهر و محتوای کتابچه توسط 22 متخصص سلامت در حوزه های مرتبط با بیماری ام اس و 3. بررسی روایی ظاهر و محتوای کتابچه توسط 22 مراقب اصلی افراد مبتلا به ام اس؛ تهیه نسخه نهایی و روایی شده کتابچه آموزشی. شاخص روایی محتوا در سطح آیتم مساوی یا بیشتر از 0/78 و شاخص روایی محتوا در سطح مقیاس مساوی یا بیشتر از 0/9، ملاک روایی کتابچه در فاز دوم و سوم در نظر گرفته شد. همچنین از آزمون دوجمله ای برای بررسی پایایی آماری شاخص روایی محتوای آیتم ها، با در نظر گرفتن سطح معنی داری 0/05 و نسبت توافق مورد انتظار (نسبت آزمون) 0/8 استفاده شد.

بعد از ارسال و تحویل پیش نویس پرینت شده نسخه اول کتابچه آموزشی به متخصصان و مراقبان مشارکت کننده به عنوان داور، حداقل مقدار I-CVI و مقدار S-CVI برای آیتم های مقیاس طراحی شده جهت بررسی روایی ظاهر و محتوای کتابچه، از نظر متخصصان مشارکت کننده به ترتیب برابر با 0/9 و 0/97 بود. همچنین حداقل نسبت توافق مشاهده شده آزمون دوجمله ای برای آیتم ها در این متخصصان برابر با 0/9 بود که این مقدار، بیشتر از نسبت توافق مورد انتظار (نسبت آزمون) (0/8) بود. مقادیر I-CVI، مقدار S-CVI و نسبت توافق مشاهده شده بین مراقبان مشارکت کننده نیز همگی برابر با یک بود. متخصصان و مراقبان مشارکت کننده، کتابچه آموزشی را مثبت ارزیابی کردند و نظرات تکمیلی آن ها در مورد ظاهر و محتوای کتابچه در نسخه نهایی لحاظ شد.

کتابچه آموزشی ذکرشده دارای روایی ظاهر و محتوای قابل قبولی است و متخصصان توان بخشی می توانند از آن در فرایند مداخلات توان بخشی مراقبان اصلی افراد مبتلا به ام اس استفاده نمایند. توصیه می شود مطالعات دیگری برای بررسی اثربخشی این کتابچه آموزشی بر کیفیت زندگی مراقبان اصلی افراد مبتلا به ام اس، طراحی و اجرا شود.