حقوق هنرمندان مجری در تئاتر ایران

در این پژوهش، تئاتر از منظر حقوق آفرینش های هنری و ادبی که شاخه ای از حقوق مالکی تهای فکری است مورد بررسی قرارمی گیرد. تمرکز اصلی تحقیق بر نقش و جایگاه حقوقی کارگردان تئاتر است اما درباره طراحان و بازیگران نیز بحث هایی مطرح می شود. در حقوق آفرینش های هنری و ادبی تحت دو عنوان از هنرمندان حمایت می شود: حقوق مولف و حقوق مجاور. سوال اصلی در این پژوهش این است که در هنر تئاتر چه اشخاصی دارای حقوق انحصاری مولف هستند و چه اشخاصی از حقوق مجاور بهره م یبرند. اهمیت این پرسش در این است که طبق نظر برخی حقوقدانان، در مقام تعارض حقوق مولف با حقوق مجاور، اولویت با حقوق مولف خواهد بود. برای تفهیم بیشتر موضوع، نقش کارگردان تئاتر به همراه طراحان و بازیگران در دو نظام حقوقی کپی رایت و نظام حق مولف بررسی شده است. نظر اصلی در این تحقیق این است که کارگردان تئاتر را باید دارای حقوق مولف دانست و حتی درمورد جایگاه حقوقی بازیگر هم با توجه به شیوه های نوین طراحی تمرین و فرآیند اجرا باید بازنگری کرد. هرچند که نظام حقوقی ایران در زمینه مالکیت فکری، نظام حق مولف است اما م یتوان از معیار «کپ یرایتبل » بودن که در نظام حقوقی آمریکا مطرح می شود، در این راستا بهره برد. در نهایت به تعریف سازما نهای مدیریت جمعی و کارایی آنها در سیستم تئاتری یک کشور پرداخته می شود. چنا نکه در آخر گفته می شود مسئله مهم درباره تئاتر این است که برای تعیین مولف باید به شیو ه های اجرا و مخصوصا روند تمری نها بسیار دقت شود؛ اینکه نقش افراد در شکل گیری روند اجرا چقدر بوده است. در حقوق و قوانین کنونی ایران حقوق مجاور شناخته نشده است. بنابراین اکثر مطالبی که در این بخش آورده می شود براساس مطالعات تطبیقی و بررسی لایحه و کنوانسیو نها و معاهدات مرتبط با این موضوع هستند.