معرفی و بررسی زاد المقوین در اخلاق و مواعظ

این مقاله بر آن است تا اثری کهن به نام زاد المقوین را که به زبان فارسی در ناحیه ماوراءالنهر نوشته شده است، معرفی کند. نویسنده این اثر که موضوع آن اخلاق و مواعظ است و به احتمال زیاد در سده ششم یا هفتم به رشته تحریر درآمده، محمدبن محمد النصر ملقب به قاضی از اهالی وابکنت است. از این اثر سه نسخه برجا مانده که یکی در آرشیو ملی افغانستان نگهداری می شود و در تاریخ 890 ق. کتابت شده است، دیگری متعلق به کتابخانه مجلس شورای اسلامی است که در سال 1027 ق. نوشته شده و نسخه سوم، در کتابخانه سالار جنگ هندوستان محفوظ است و در سال 1056 ق. به رشته تحریر درآمده است. در این مقاله، علاوه بر معرفی نسخه های اثر، مولف و مذهب او و منابعش در تالیف این کتاب و نیز ساختار متن و دلایل اهمیت آن توضیح داده شده است. برخی از منابع مولف در تالیف این اثر عبارت است از: تنبیه الغافلین سمرقندی، مغازی محمدبن اسحاق، زاد العابدین، تفسیر انوار، کتاب الانوار و احتمالا تفسیر معراج .