بررسی و تحلیل چگونگی تطابق عوامل کالبدی با ابعاد ادراکی-شناختی حس مکان از منظر فرهنگی- اجتماعی، مورد مطالعاتی: فضاهای عمومی شهر کرمانشاه

در شرایط جامعه امروز به ویژه ضعف کیفی فضاهای عمومی، توجه به رابطه انسان- محیط در قالب دانش روانشناسی محیطی و تحقق مراتب بالای حس مکان به واسطه فرآیند طراحی معماری از اهمیت بسیاری برخوردار می باشد. از آنجایی که چگونگی ادراک محیطی و ایجاد حس مکان در هر فرهنگ، متفاوت از دیگری است طراحی در هر محیط مستلزم شناخت فرهنگ حاکم خواهد بود. بنابراین سوال اصلی تحقیق حاضر این است که عوامل فرهنگی- اجتماعی چه تاثیری در فرآیند ادراک و شناخت مولفه های کالبدی حس مکان در فضاهای عمومی داشته و چگونه می توان تاثیر آن ها را در قالب یک مدل تبیینی، بررسی نمود؟ لذا هدف پژوهش، بررسی چگونگی تحقق حس مکان در فضاهای عمومی با توجه به متغیر تعدیل کننده فرهنگ و تطابق عوامل کالبدی این فضاها با ابعاد ادراکی- شناختی ذهن و ارایه نتیجه به صورت یک مدل بوده که در قالب یک مطالعه موردی، اعتبارسنجی می شود. این تحقیق از حیث هدف، از نوع توسعه ای- کاربردی می باشد که در مرحله اول با روش توصیفی- تحلیلی پیش رفته و با کنکاش در نظریه های محققان پیشین به یک مدل تبیینی می انجامد. در مرحله بعد با راهبردی پیمایشی و سنجش نظر افراد در باب نمونه های موردی به صورت آماری تکمیل می شود. نتایج پژوهش، چگونگی شکل گیری فرآیند حس مکان و تحقق مراتب بالای آن از لحظه حضور فرد در مکان را با تاکید بر تاثیر جریان های فرهنگی- اجتماعی به شکل یک نمودار منعکس می کند که در آن، تاثیر خاص بر نحوه ادراک کالبد متناسب با ویژگی های شخصیتی مختلف مخاطبان باعث ایجاد سطوح مختلفی از حس مکان در فضاهای عمومی می شود. بنابراین با در نظر گرفتن تاثیر مولفه فرهنگ، می توان به درجات متفاوت رجحان عوامل کالبدی نزد کاربران محیطی هر منطقه خاص دست یافت و با لحاظ تمهیدات حاصل از تحلیل آن ها در فضاهای عمومی که اهمیت آن ها در اجتماعات انسانی غیرقابل انکار است می توان در راستای محقق نمودن مراتب بالایی از حس مکان، افزایش کیفیت زندگی و جبران بحران هویت جوامع امروزی اقدام نمود.