کاربرد مدل های تصمیم گیری TOPSIS و VIKOR در مکان یابی پخش سیلاب در مناطق خشک و نیمه خشک (مطالعه موردی: شهرستان تایباد)

کنترل و مهار سیلاب های فصلی و ناگهانی در مناطق خشک و نیمه خشک که آب های سطحی از دسترس خارج می شوند، مفید و ضروری است. پخش سیلاب ، یکی از روش های مناسب برای کنترل رواناب های سطحی و تغذیه منابع آب زیرزمینی است. در پژوهش حاضر به مکان یابی محل های مناسب پخش سیلاب درشهرستان تایباد در استان خراسان رضوی با استفاده از منطق بولین و اولویت بندی مکان های مناسب با استفاده از روش های تصمیم گیری چند معیاره TOPSIS و VIKOR پرداخته شده است. در آغاز با بهره گیری از منطق بولین و معیارهای شیب های بیشتر از 8 %، کاربری های شهری، کشاورزی و دشت سر های پوشیده، مناطق نامناسب، حذف و مناطق مناسب با استفاده از مدل های TOPSIS و VIKOR و براساس معیارهای شیب، کیفیت آب زیرزمینی، زمین شناسی، ضخامت آبرفت، ضریب قابلیت انتقال آبخوان، تراکم زهکشی، نفوذپذیری سطحی، میزان افت سطح آب زیرزمینی، فاصله از روستا، فاصله از چاه و کاربری اراضی اولویت بندی شد. در پایان، 11 منطقه به عنوان پهنه های مناسب پخش سیلاب تشخیص داده شد. نتایج نشان داد که بیشتر مناطق مناسب در مخروطه افکنه های منطقه مورد مطالعه قرار دارند. براساس مدل TOPSIS بخش مرکزی دشت تایباد با علامت J با ارزش نهایی 75/0 و با مدل VIKOR بخش جنوبی دشت تایباد با علامت K با ارزش نهایی 96/0 به عنوان بهترین مکان ها انتخاب شدند.