خاستگاه و نقاط کانونی شکل گیری خرافات و چگونگی مقابله با آن از منظر صاحب نظران حوزه دین

خرافه‌گرایی به معنی تعلق و پایبندی به وهم و خیال باطل، ازجمله اموری است که می‌تواند علاوه بر خطرات اجتماعی و امنیتی، سنت های اصیل دینی را منسوخ نماید. بررسی‌ها نشان می‌دهد که تقریبا هر ایرانی دست کم درگیر یکی از مصادیق خرافات است و این امر در میان جامعه مذهبی، به‌ویژه در مورد اعتقادات دینی، نمود بارزی می‌یابد که ضرورت بررسی و کنترل آن را نشان می دهد. به نظر می‌رسد ضعف در آگاهی‌بخشی به مردم جامعه و درنتیجه پایین بودن سطح اطلاعات مردم از مسایل دینی و بدعت‌ها، مهم‌ترین عامل گرایش به خرافات است و لازم است و ارتقاء آگاهی و شناخت مردم جامعه نسبت به مصادیق خرافات راه مقابله با خرافات است. روش تحقیق در این پژوهش با رویکرد کیفی، علاوه بر مطالعه منابع کتابخانه‌ای و اسنادی، انجام مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با 10 تن از خبرگان حوزه مطالعات دین، به شیوه «تحلیل مضمون از نوع مقایسه‌ای» است. در این مقاله ضمن بررسی خاستگاه خرافه و نقاط کانونی شکل گیری آن، به این نتیجه حاصل شد که در مقابله با خرافات می‌توان از این راهبردهایی بهره برد: بازگرداندن جامعه به کانون اصلی دین، تقلیل عاطفه‌گرایی و تقویت علم گرایی و عقل گرایی اعتدالی در جامعه، اصلاح سیاست‌های فرهنگی و ارایه مبانی روشن فکری و دینی، در تفکیک خرافه از دین با رفع شبهات.