نظام آموزشی ارامنه جلفای اصفهان در دوره صفوی

ارامنه جلفای اصفهان، در تاریخ فرهنگی ایران دوره صفوی، نقش فعالی داشتند. آنها بعد از مهاجرت از مناطق جلفا و قفقاز و ساکن شدن در اصفهان در زمان شاه عباس اول، حفظ فرهنگ و هویت شان را از طریق نظام آموزشی در دستور کار قرار دادند. ویژگی ها و ابعاد آموزش و پرورش آنان و جایگاه شان در نظام آموزشی آن عصر، مسئله ای است که چندان مورد توجه و تحقیق قرار نگرفته است. این مقاله با روش تحقیق تاریخی، بر اساس داده های جمع آوری شده از اسناد و کتب دست اول، ضمن نظر داشت یافته های ادبیات تحقیق، به توصیف و تفسیر این مسئله می پردازد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که ارامنه جلفا برای حفظ دین و اعتقادات خود، نظام آموزشی شان را بر اساس سنن تعلیم و تربیتی خود پی ریزی کردند و از حمایت حکومت صفوی برخوردار شدند. در این زمان، کلیسا و مدارس به موازات هم امر تعلیم را بر عهده داشتند و ساختمان مدارس در محوطه کلیساها بنا شده بودند. به همین دلیل، جنبه دینی نظام آموزشی ارامنه، غلبه داشت و در کنار آن بر آموزش برخی علوم غیردینی به ویژه در زمینه تجارت نیز تاکید می شد. البته، وجود فرقه های مختلف کاتولیک در اصفهان، انگیزه رقابت بین آنها را بیشتر برجسته می کرد.