تحمل به یخ زدگی در برخی ژنوتیپ های عدس در شرایط کنترل شده

به منظور به گزینی جهت تحمل به یخ زدگی 40 ژنوتیپ عدس آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سال 1396 در پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. ژنوتیپ ها در معرض سه دمای یخ زدگی (13-، 15- و 18- درجه سانتی گراد) قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در دماهای 13-، 15- و 18- درجه سانتیگراد به ترتیب 100، 93 و 30 درصد از ژنوتیپ ها با حداکثر بقای خود (100 درصد) تفاوت معنی داری نداشتند. تنها سه ژنوتیپ MLC12، MLC17 و MLC95 توانایی حفظ بقای 100 درصد در هر سه دمای یخ زدگی را داشتند. کمترین دمای کاهنده 50 درصد سطح برگ (RLAT50) و وزن خشک گیاه (RDMT50)، به ترتیب برابر با 5/16- و 7/16- درجه سانتیگراد بود و بیشتر ژنوتیپ ها در حفظ 50 درصد از صفات مذکور در دوره بازیافت موفق بودند. ژنوتیپ های MLC8 و MLC286 با RDMT50 معادل 7/16- درجه سانتیگراد بیشترین توانایی برای حفظ وزن خشک خود را داشتند و در نقطه مقابل ژنوتیپ MLC74 با RDMT50 معادل 4/13- درجه سانتیگراد کمترین تحمل به سرما را ازنظر افزایش وزن خشک در دوره بازیافت داشت. به طورکلی 37 ژنوتیپ از تحمل مناسبی برای مواجهه با تنش یخ زدگی برخوردار بودند بنابراین باتوجه به نتایج این آزمایش این 37 ژنوتیپ عدس می توانند در برنامه به نژادی عدس برای مناطق هدف با دمای حداقل 15-درجه سانتیگراد مورد استفاده قرار گیرند.